Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: NİHAN ERDOĞAN
Danışman: Ramazan Gürsel Hoşbaş
Özet:
Su,
bütün insanlık boyunca varlığımızı devam ettirebilmek için ihtiyaç duyulan en
temel gereksinimlerden biri olmuştur. Yüzyıllarca savaşların temel
sebeplerinden biri haline gelmiş ve yerleşik hayata geçişte en önemli kriter
olarak su kaynaklarına yakınlık dikkate alınmıştır. Yalnızca insanoğlu için
değil tüm canlılar için de büyük bir ihtiyaç olan suyu temin etmek ve atıksuyu
yaşam alanlarından uzaklaştırmak zorunlu bir gereksinimdir. Ancak herhangi bir
su kaynağının varlığı o kaynağın direkt olarak kullanılabilir olması anlamına
gelmez. Önemli olan temiz suya ulaşmaktır. Kullanılabilir temiz suyun temini
her zaman büyük bir sorun haline gelmiş ve bu sorunun çözümü için çeşitli
yöntemler aranmıştır. Bu sebeple içmesuyu ve kanalizasyon sistemleri yüzyıllar
öncesinden oluşturulmuş, gelişen teknolojilerle birlikte kendini yenilemiştir.
Yaşam
alanlarındaki altyapı sistemlerinin durumu ülkelerin gelişmişlik düzeyini
gösteren önemli kriterlerden biridir. Bu sebeple uygulanacak bu sistemler için
hassas ve titiz çalışmalar yapılmaktadır. Altyapı sistemlerinin kapasitesinin
nasıl olacağı, şebekelerin nerelerden geçeceği, konumlarının nasıl olacağı ve
planlanan projelerin mevcut duruma nasıl uygulanacağı gözönünde bulundurulmakta
ve ihtiyaç durumuna göre gerekli etütler yapılarak projeler hazırlanmaktadır.
Yüksek
maliyetler içeren bu yatırımlar gelişmekte olan ülkemiz için de önemli
uygulamalardandır. Bu sebeple 12 Ekim 2017 tarih ve 30208 sayılı Resmi Gazetede
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından “İçme ve Kullanma Suyu Temini ve
Dağıtım Sistemleri Hakkında Yönetmelik” yayımlanmıştır. Son derece önem arz
eden bu yatırımlar için devlet büyük finansmanlar sağlamaktadır. Bu sebeple
yapılan yatırımların uzun yıllar boyunca kalıcılığının korunması önem arz eder.
Söz
konusu bu çalışmalar yapılırken en önemli parametrelerden biri, projelerde
belirlenen hatların araziye aplike edilmesi esnasında projeye uygun olarak
konum doğruluklarının sağlanmasıdır. Ayrıca sistemlerin uzun yıllar
kullanılabilirliğini devam ettirebilmek için araziye inşaatları tamamlandıktan
sonra halihazırdaki mevcut durumlarına ait konum verilerinin saklanması da
dikkat edilmesi gereken önemli noktalardan biridir.
Bu
çalışmada içmesuyu ve kanalizasyon uygulamaları esnasında hatların konum
doğruluklarının önemi incelenmiş ve uygulamaların nasıl yapıldığı
anlatılmıştır. Çalışma bölgesi olarak Afyonkarahisar İli’ nin Döğer Beldesi
seçilmiştir. İller Bankası A.Ş. kontrollüğünde bölgede yapımı devam eden
içmesuyu ve kanalizasyon yapımı işi kapsamında ölçümler yapılmıştır. Elde
edilen veriler yapım işine ait proje verileri ile karşılaştırılarak konum
doğrulukları incelenmiştir. Sonuç olarak, proje verileri ile arazi verilerinin
yüksek farklılıklar göstermediği görülmüş, farklılıkların olduğu noktaların ise
sebepleri incelenmiştir.