İçmesuyu ve kanalizasyon uygulamalarında projelendirme ve yapım aşamalarında konum doğruluğunun incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: NİHAN ERDOĞAN

Danışman: Ramazan Gürsel Hoşbaş

Özet:

Su, bütün insanlık boyunca varlığımızı devam ettirebilmek için ihtiyaç duyulan en temel gereksinimlerden biri olmuştur. Yüzyıllarca savaşların temel sebeplerinden biri haline gelmiş ve yerleşik hayata geçişte en önemli kriter olarak su kaynaklarına yakınlık dikkate alınmıştır. Yalnızca insanoğlu için değil tüm canlılar için de büyük bir ihtiyaç olan suyu temin etmek ve atıksuyu yaşam alanlarından uzaklaştırmak zorunlu bir gereksinimdir. Ancak herhangi bir su kaynağının varlığı o kaynağın direkt olarak kullanılabilir olması anlamına gelmez. Önemli olan temiz suya ulaşmaktır. Kullanılabilir temiz suyun temini her zaman büyük bir sorun haline gelmiş ve bu sorunun çözümü için çeşitli yöntemler aranmıştır. Bu sebeple içmesuyu ve kanalizasyon sistemleri yüzyıllar öncesinden oluşturulmuş, gelişen teknolojilerle birlikte kendini yenilemiştir.

Yaşam alanlarındaki altyapı sistemlerinin durumu ülkelerin gelişmişlik düzeyini gösteren önemli kriterlerden biridir. Bu sebeple uygulanacak bu sistemler için hassas ve titiz çalışmalar yapılmaktadır. Altyapı sistemlerinin kapasitesinin nasıl olacağı, şebekelerin nerelerden geçeceği, konumlarının nasıl olacağı ve planlanan projelerin mevcut duruma nasıl uygulanacağı gözönünde bulundurulmakta ve ihtiyaç durumuna göre gerekli etütler yapılarak projeler hazırlanmaktadır.

Yüksek maliyetler içeren bu yatırımlar gelişmekte olan ülkemiz için de önemli uygulamalardandır. Bu sebeple 12 Ekim 2017 tarih ve 30208 sayılı Resmi Gazetede Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından “İçme ve Kullanma Suyu Temini ve Dağıtım Sistemleri Hakkında Yönetmelik” yayımlanmıştır. Son derece önem arz eden bu yatırımlar için devlet büyük finansmanlar sağlamaktadır. Bu sebeple yapılan yatırımların uzun yıllar boyunca kalıcılığının korunması önem arz eder.

Söz konusu bu çalışmalar yapılırken en önemli parametrelerden biri, projelerde belirlenen hatların araziye aplike edilmesi esnasında projeye uygun olarak konum doğruluklarının sağlanmasıdır. Ayrıca sistemlerin uzun yıllar kullanılabilirliğini devam ettirebilmek için araziye inşaatları tamamlandıktan sonra halihazırdaki mevcut durumlarına ait konum verilerinin saklanması da dikkat edilmesi gereken önemli noktalardan biridir.

Bu çalışmada içmesuyu ve kanalizasyon uygulamaları esnasında hatların konum doğruluklarının önemi incelenmiş ve uygulamaların nasıl yapıldığı anlatılmıştır. Çalışma bölgesi olarak Afyonkarahisar İli’ nin Döğer Beldesi seçilmiştir. İller Bankası A.Ş. kontrollüğünde bölgede yapımı devam eden içmesuyu ve kanalizasyon yapımı işi kapsamında ölçümler yapılmıştır. Elde edilen veriler yapım işine ait proje verileri ile karşılaştırılarak konum doğrulukları incelenmiştir. Sonuç olarak, proje verileri ile arazi verilerinin yüksek farklılıklar göstermediği görülmüş, farklılıkların olduğu noktaların ise sebepleri incelenmiştir.