Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Yıldız Teknik Üniversitesi, İnşaat Fakültesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Orkun YILMAZ
Danışman: Serkan Bekiroğlu
Özet:
Moment aktaran çelik çerçeve sistemler, yüksek süneklik kapasitelerinden dolayı sıkça kullanılmaktadır. Türkiye Bina Deprem Yönetmeligi (TBDY-2018)’ne göre, moment ˘ aktaran kiri¸s-kolon birle¸simlerinin en az %4 radyan göreli kat öteleme açısını sagladı ˘ gı ˘ kanıtlanmı¸s olmalıdır. TBDY-2018’de AISC 358-16’ya göre ön yeterliligi kanıtlanmı¸s ˘ olan altı adet kiri¸s-kolon birle¸sim ¸sekli sunulmaktadır. Yeterligi kanıtlanmı¸s olan bu ˘ birle¸simler, kiri¸sin kolona güçlü eksen baglantısında uygulanmakta ve olası deprem ˘ sırasında kiri¸ste hasar meydana gelecek ¸sekilde tasarlanmaktadır. Tez kapsamında, sonlu eleman benzetim yöntemiyle üç adet kiri¸s-kolon birle¸simi geli¸stirilmi¸s olup, ikisi kiri¸sin hasar almadıgı birle¸sim, di ˘ geri ise kiri¸sin hasar aldı ˘ gı zayıf eksen birle¸simidir. ˘
Birincisi, kiri¸se ve kolona bulonlarla baglanabilen sürtünmeli ve elastomerli sismik ˘ birle¸sim aparatlı bir kiri¸s-kolon birle¸simidir. Bu birle¸simin tasarımında, aparat dâhil hiçbir parçada hasar meydana gelmemesi amaçlanmaktadır. Bu birle¸simin aparatı, sürtünme elemanları, elastomerler, dı¸s ve iç baglantı levhaları, destek elemanları, ˘ ana bulon ve ilave bulon gibi unsurlardan meydana gelmektedir. Bu birle¸simde aparatın hasar almaması amaçlansa da aparat gerekli durumlarda degi¸stirilebilir ˘ özelliktedir. Tez kapsamında, sürtünmeli ve elastomerli sismik birle¸sim aparatı sadece kiri¸s-kolon birle¸siminde degil, dı¸smerkez çaprazlı çelik çerçevede ba ˘ g kiri¸si olarak da ˘ kullanılmaktadır. Bu sayede, çerçevenin bag kiri¸si dâhil, hiçbir ta¸sıyıcı unsurunda ˘ hasar meydana gelmemektedir.
˙Ikincisi, kiri¸se ve kolona bulonlarla baglanabilen burkulma levhalı sismik birle¸simaparatlı kiri¸s-kolon birle¸simidir. Bu birle¸simde sadece aparattaki burkulma levhaları hasar almakta olup, aparat hasar sonrası degi¸stirilebilir özelliktedir. Bu birle¸simin ˘ aparatı, burkulma levhaları, kayma levhaları ve kayma bulonundan meydana gelmektedir.