Akademik Veri Yönetim Sistemi
7. Ulusal Kutup Bilimleri Sempozyumu, İstanbul, Türkiye, 4 - 05 Aralık 2023, ss.1-2
Dünyadaki her altı ölümün birinden sorumlu olan kanser hastalığının tedavisinde kullanılmak üzere diğer tedavi yöntemlerine kıyasla hastalarda daha az yan etkiye yol açan, uygun maaliyetli, efektif ve seçici biyoaktif moleküllerin keşfine ihtiyaç duyulmaktadır. Mikroalgler, zengin kompozisyonları, ürettikleri değerli metabolitleri, çeşitli pigmentleri ve bünyelerindeki biyoaktif bileşenleri nedeniyle uzun yıllardır tıp, eczacılık, gıda ve kozmetik başta olmak üzere birçok farklı uygulama alanlarında kullanılmaktadır. Kutup bölgeleri gibi ekstrem koşullarda yaşayan mikroorganizmaların, ılıman bölgelerde bulunan türlerle kıyaslandığında, daha yüksek düzeyde biyoaktif bileşenlere sahip olmaları, bu canlıların çeşitli hastalıkların tedavisi için umut verici bir kaynak olabileceğini göstermektedir. Bu çalışmada, 3. Ulusal Antarktika Bilim Seferi kapsamında Horseshoe Adası, Skua Gölü, Antarktika’dan toplanan örneklerden izole edilen Chlorella sorokiniana Egemen.001, (NCBI-GenBank Erişim Numarası: MW147167.1) türü mikroalgin ekstraktları kullanılarak meme kanseri hücreleri üzerindeki antikanser etkisi değerlendirilmiş ve mevcut kullanılan bir kemoterapi ilacı olan Paklitaksel (PTX) ile karşılaştırmalı in vitro analizi yapılmıştır. Antarktik mikroalglerden elde edilen mikroalgal yağ, mikroemülsiyon yöntemi ile sodyum aljinatla kaplanarak mikro- ve nanopartiküller üretilmiş ve karakterizasyonları yapılmıştır. Üretilen partiküllerin ve kemoterapötik ajan PTX’in, MDA-MB-231 ve CCD-1072Sk hücre hatları kullanılarak, meme kanseri hücrelerinin proliferasyonunu inhibe etme yetenekleri, anti-oksidatif etkileri ve hücrelerin apoptoz yetenekleri değerlendirilmiştir. Elde edilen nanopartiküllerin boyut aralığı 202.9-235.1 nm arasında olup, ortalama PdI değeri 0.293 olarak belirlenmiştir. Elde edilen nanopartiküllerin ve ticari ürün olan PTX’in antikanser sonuçları incelendiğinde mikroalgal yağ yüklü nanopartikülün PTX'e benzer antikanser aktivite gösterdiği, 48 saatlik verilerde 500 ug/mL değerlerinde nanopartikülün %65 hücre canlılığı gösterdiği, Paklitaksel'in ise %60'a yakın hücre canlılığı gösterdiği bulunmuştur. Bu çalışma ile meme kanseri tedavisinde kullanılabilecek, doğal kaynaklardan elde edilmiş, sürdürülebilir, hastalarda daha az yan etkiye yol açması beklenen etkili bir biyoaktif molekülün potansiyeli ortaya konmuştur.
Bu çalışma T.C. Cumhurbaşkanlığı himayesinde, T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı uhdesinde ve TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü koordinasyonunca desteklenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Kutup mikroalgi, Chlorella sorokiniana, biyoaktif bileşikler, meme kanseri, antikanser etki.