Akademik Veri Yönetim Sistemi
Avrasya Etüdleri, sa.54, ss.121-149, 2018 (Hakemli Dergi)
Mısır ordusu, Hür Subaylar Darbesinden (Devriminden) bu yana geleneksel olarak
siyasette etkin bir rol oynamıştır. Uzun süren diktatörlük rejiminin sarsılmaya
başladığı Arap Ayaklanmaları sürecinde de ordunun rolü ve pozisyonu belirleyici
olmuştur. Ayaklanmaların başlangıcında Mübarek rejimine karşı muhalif grupların
yanında yer alan Mısır ordusu, geçici olarak ülkeyi yönetmesinin ardından seçilmiş
Cumhurbaşkanına yönetimi devretmiş; fakat bir yıl sonra başlayan kitlesel
gösteriler, seçilmiş yönetimin alaşağı edilmesine yol açan ordunun müdahalesi
ile son bulmuştur. Bu çerçevede çalışmamızda şu sorulara yanıt arayacağız: Arap
Ayaklanmaları sırasında Mısır ordusunun askeri müdahaleyle neticelenen son
kararlarını veya politikalarını nasıl açıklayabiliriz? Başlangıçta protestocularla
aynı tarafta yer almak ile seçimle gelen lideri askeri müdahale ile devirmek
arasında bir çelişki var mıdır? Mısır örneğini incelerken daha çok Latin Amerika
ülkeleri üzerine yapılmış çalışmalardan oluşan sivil-asker ilişkileri literatürüne
başvuracağız. Sivil-asker ilişkilerinin doğasını anlamak, ordunun önemli bir
rol oynadığı Mısır örneği için temel bir konudur. Mısır ordusu, ayaklanmaların
başından itibaren çıkarlarını merkeze alan bir aktör olarak hareket etmiştir. Süreç
içinde diğer aktörlerle olan ilişkilerinde değişimler olsa da izlediği politikanın
kendi içinde tutarlı bir çizgisi olduğunu söyleyebiliriz. Darbe ile birlikte eski
rejim tipine benzer bir yapı ortaya çıkmış ve Arap Ayaklanmalarının başlattığı
değişim dalgası Mısır’da ve bölgede akamete uğramıştır.