Kırsal Kalkınmanın Bir Aracı Olarak Organik Tarımın Gelişmesinde Kurumsal Kalınlığın Etkisi

23. ULUSAL BÖLGE BİLİMİ VE BÖLGE PLANLAMA KONGRESİ, Eskişehir, Türkiye, 30 Mayıs - 01 Haziran 2024, ss.104, (Özet Bildiri)

Kırsal Kalkınmanın Bir Aracı Olarak Organik Tarımın Gelişmesinde Kurumsal

Kalınlığın Etkisi1

Ebru Seçkin

Büşra Ertaş

Yıldız Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü

Bu bildirinin amacı Bursa metropol çeperinde organik tarımın kırsal kalkınmanın bir aracı olmasının önündeki

engelleri kurumsal yapı açısından incelemektir. Çalışmada kurumsal kalınlık kavramı araştırma çerçevesi olarak

kullanılmıştır. Kavramın analitik çerçevesini oluşturan 4 boyut yerel kurumsal varlık/mevcudiyet (1), kurumlar

arası etkileşim düzeyi (2), aktörler arasındaki güç örüntüsü (3) ve yerel ekonomik gelişme için odaklanılmış bir

sektörel gündemin varlığıdır (4). Bu kapsamda üreticiler, kamu, özel sektör ve STK temsilcileriyle toplam 42

görüşme ve odak grup toplantısı gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bulgulara göre üreticilerin çoğu toplum ve çevre

sağlığını korumak ve sürdürmek amacıyla organik tarım yaparken, bilişsel ve özdeksel kapasitelerinin yetersizliği

bu faaliyete devamlılığını olumsuz yönde etkilemektedir. Bu anlamda üretici birliklerinin oluşması konusundaki

kurumsal gecikme, zayıf bir kurumsal varlığa işaret etmektedir. Bu durum üreticinin aracı, perakendeci veya

dağıtıcı firmalar karşısında yalnız kalması ve bu firmalar tarafından dayatılan maliyetleri tek başına göğüsle-

mek zorunda olması, girdiye erişmede güçlük çekmesi, pazara erişememesi ve bu nedenle elde ettiği gelirin

miktarı ve sürekliliği anlamında kaygı taşımasına neden olmaktadır. Ayrıca organik tarımın desteklenmesi ve

yaygınlaştırılmasına yönelik ulusal ölçekteki organizasyonlar tarafından verilen destekler üreticiler tarafından

yetersiz bulunmaktadır. Diğer taraftan kurumlar arasındaki etkileşim ve iş birliği düzeyi düşüktür. Üreticilerin

birbirleriyle, kamusal otoritelerle ve kooperatiflerle/odalarla olan ilişkilerinin, kamusal otoritelerin birbirleriyle

olan ilişkilerinin ve üniversitenin neredeyse diğer tüm aktörlerle olan ilişkilerinin zayıf olması güç örüntüsündeki

dengesizlikleri temsil ederken, sorunların derinleşmesini de beraberinde getirmektedir. Son olarak, kavramın ilk

3 boyutuna ilişkin saptanan sorunlar organik tarımın yerel ya da bölgesel ölçekte kırsal kalkınma için bir türlü

önceliklendirilememesi sonucunu doğurmuştur. Dolayısıyla, Bursa Metropoliten Alanın Çeperinde gerçekleştir-

ilen organik tarım faaliyetinin kırsal kalkınmanın bir aracı olması için bu boyutlardaki eksikliklerin giderilmesine

ihtiyaç vardır.

1Bu bildiri TÜBİTAK 1001 programı tarafından desteklenen Sürdürülebilir Gıda Sisteminin Bir Bileşeni Olarak Organik Tarımın Mekansal ve

İlişkisel Analizi başlıklı projeden üretilmiştir.