Akademik Veri Yönetim Sistemi
Kadim, sa.10, ss.23-48, 2025 (ESCI)
Bu makale, modern Osmanlı-Türk askerî tarihyazımında bugüne dek büyük ölçüde göz ardı edilmiş manzum (şiirsel) ben-anlatılarına odaklanarak, bu metinlerin hem biçimsel hem işlevsel açıdan özgün bir kaynak türü olarak değerlendirilmesi gerektiğini savunmaktadır. Makale bilhassa son dönem Osmanlı harpleri ve 20. yüzyıla ait manzum asker anısı örneklerini ele alarak, askerî tecrübelerin sadece olgusal değil, yoğun duygusal içerikleriyle de kayda geçirildiğini göstermektedir. Makale, manzum anıların gazavatnâme, sergüzeştnâme ve âşık tarzı destanlar gibi, erken modern dönem menşeli Osmanlı anlatı geleneklerinden beslendiğinin altını çizmektedir. Bunun yanı sıra, makale şiir formunun duygu aktarımındaki esnekliği ve sözlü kültürle kurduğu güçlü bağlar sayesinde, bireysel hafızayı kolektif hafızaya etkili biçimde taşıyacak araçlardan biri olarak görüldüğünü tartışmaktadır. Bu çerçevede çalışma, manzum ben-anlatılarını yalnızca edebî bir tercih değil, modern dönemde askerî deneyimlerin bilhassa duygusal boyutunu kayda geçiren metinler olduğunu göstermektedir. Bununla bağlantılı olarak, manzum ben-anlatılarının, askerî tarihyazımının “duyguların tarihi” gibi yeni yaklaşımlarla daha verimli bir şekilde etkileşime geçmesini sağlayabilecek çok-katmanlı anlatılar olduğunu ileri sürmektedir.