Akademik Veri Yönetim Sistemi
7. ULUSAL KUTUP BİLİMLERİ SEMPOZYUMU, İstanbul, Türkiye, 4 - 05 Aralık 2023, ss.14
Güneş tutulmaları, doğal bir plazmadan oluşan ve Güneş radyasyonu ile iyonize olan iyonosfer tabakasındaki değişimleri incelemek için oldukça önemli bir fırsattır. Tutulma süresi boyunca Güneş radyasyonundaki hızlı değişim iyonosferde tedirginliklere yol açar. Tutulma geometrisini dikkatli bir şekilde incelemek, iyonosferin değişken dinamik yapısı üzerinde daha fazla bilgi edinmemizi sağlar. Farklı irtifalarda, iyonosferin bölgeleri de bu değişken dinamik süreçte oldukça farklı davranışlar gösterir. İyonosferin plazma yapısına etkiyen parametreler, bu pertürbasyon süreci hakkında daha verimli sonuç elde etmemiz açısından büyük önem taşımaktadır. İyonosfer bölgelerindeki iyonizasyon üretimi, kaybı ve taşınımı bölgeler arasında farklılık göstermektedir. Bu çalışmada 1 Haziran 2011 yılında gerçekleşen Kısmi Güneş tutulmasının Kutupsal enlem için iyonosferin F ve E bölgelerindeki kritik frekansları, maksimum yükseklikleri, toplam elektron içeriği ve minimum sanal yüksekliği değerleri Grönland'deki NDA81 kodlu ve Norveç'teki THJ77 kodlu HF iyonosonda istasyonlarından elde edildi. Tutulmanın bir gün öncesi, bir gün sonrası, başlangıcı, bitişi ve maksimum evresi için iyonosonda verileri incelendi. Tutulmadan kaynaklı değişen yoğunluk ve termal değişimler sonucunda bu tarihte sporadik E tabakası görülmüştür. F ve E bölgelerinin verileri ve Es tabakasının verileri grafikleştirildi; jeomanyetik indisler, Güneş aktivitesinden kaynaklı parametreler göz önünde bulundurularak Tutulmanın iyonosferik etkisi kutupsal enlem için yorumlandı. 5. Ulusal Kutup Bilimleri Çalıştayı’nda sözlü olarak sunduğumuz çalışmanın istatistiksel sonuçlarını da göz önünde bulundurarak bu çalışmamızda iyonosfer bölgelerini geniş kapsamlı bir şekilde inceledik.
Solar eclipses are a very important opportunity to examine the changes in the ionosphere layer, which consists of a natural plasma and is ionized by solar radiation. The rapid change in solar radiation during the eclipse period causes disturbations in the ionosphere. The eclipse geometry allows us to gain further insight into the dynamic structure of the ionosphere. At different altitudes, regions of the Ionosphere also behave quite differently in this variable dynamic process. The parameters affecting the plasma structure of the ionosphere are of importance in terms of obtaining more efficient results about this perturbation process. Ionization production, loss and transport in ionosphere regions vary between regions. In this study, the critical frequencies, maximum heights, total electron content and minimum virtual height data in the F and E regions of the ionosphere for the Polar latitude of the Partial Solar Eclipse on June 1, 2011 were examined. Data were obtained from HF ionosonde stations NDA81 in Greenland and THJ77 in Norway. Ionosonde data were examined for the day before, the day after, the beginning, the end and the maximum phase of the eclipse. As a result of changing density and thermal changes caused by the eclipse, sporadic E layer was observed on this date. The data of regions F and E and the data of layer Es were plotted. The ionospheric effect of the eclipse was interpreted for polar latitude, taking into account geomagnetic indices and parameters resulting from solar activity. We examined the ionosphere regions comprehensively in this study, taking into account the statistical results of the study we presented at the 5th National Polar Sciences Symposium.