Akademik Veri Yönetim Sistemi
İnsan ve Sosyal Bilimler Dergisi, cilt.3, sa.2, ss.507-524, 2020 (Hakemli Dergi)
arih, her devletin kendi resmi ideolojisini ve misyonunu, milletinin
vatandaşlık bağını güçlü tutmak için geçmişini ve kültürünü öğretme aracı
olarak kullandığı sosyal bilimlere ait bir disiplindir. Genellikle devletlerin
bilinçaltında yattığı kabul edilen hakikat budur. Fakat bazı devletler, geçmişi
vatandaşlarına manipüle ederek aktarmak için tarih ilmini bir
dezenformasyon aracı olarak kullanmaktan çoğu zaman çekinmemiştir.
Özellikle ulusçuluğun devlet politikalarını şekillendirdiği 19. ve 20 yüzyıl
başlarında vatandaşlık algısının yerleştirilmesi için tarihi ve ders kitaplarını
yönlendirici bir araç olarak kullanma durumu, yeni kurulmuş devletlerin de
sıkça kullandığı bir metot olmuştur. Bu araştırmada; Balkanlarda uzun süre
Osmanlı egemenliğinde kalan milletlerden biri olan Bulgarların günümüz
ders kitapları incelenmiştir. Özellikle bu çalışmada; Bulgaristan Eğitim ve
Bilim Bakanlığı’nın onayı ile 2018-2019 eğitim-öğretim yılında okullarda
okutulan, Türkiye’de Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler dersine karşılık gelen
3. ve 4 sınıflara ait “İnsan ve Toplum” adlı ders kitapları incelenmiştir.
Doküman inceleme metoduyla yapılan bu çalışmayla Bulgaristan ders
kitaplarında Osmanlı ve Türk imajının ele alınış biçimi araştırılmıştır.
Yapılan araştırmaya göre; ders kitaplarında Osmanlı ve Türk imajının
olumsuz biçimde ele alındığı görülmüştür.
History is a social science discipline that each state uses as a means of teaching its official ideology and mission, its past and culture to keep its nation's citizenship bond strong. This is the truth that is generally accepted to lie in the subconscious of states. However, some states often did not hesitate to use the science of history as a disinformation tool to manipulate the past to their citizens. Especially in the 19th and early 20th centuries, when nationalism shaped state policies, the use of history and textbooks as a guiding tool for establishing the perception of citizenship was a method frequently used by newly established states. In this study, the current textbooks of Bulgarians, one of the nations that remained under Ottoman rule in the Balkans for a long time, were studied. Especially in this study; With the approval of the Bulgarian Ministry of Education and Science, the textbooks named "Human and Society" belonging to the 3rd and 4th grades, which are taught in schools in the 2018-2019 academic year, which correspond to the courses “Life Studies” and “Social Studies”, were examined. With this study conducted with the document analysis method, the way of perception of the Ottoman and Turkish image in the Bulgarian textbooks was studied. According to the research done, it has been observed that the Ottoman and Turkish images are negatively addressed in the textbooks.