Babürname’de İdeal İnsan: Adil Olma, Adalet ile Yönetme


Karakuş N., Kummuz Y.

İdeal Türk, Prof. Dr. Ali Fuat ARICI,Doç. Dr. Mustafa Başaran, Editör, Türk Edebiyatı Vakfı, İstanbul, 2019

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Ders Kitabı
  • Basım Tarihi: 2019
  • Yayınevi: Türk Edebiyatı Vakfı
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Editörler: Prof. Dr. Ali Fuat ARICI,Doç. Dr. Mustafa Başaran, Editör
  • Yıldız Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Babası tarafından Timur’un öz torunu olan Babür, Özbekistan topraklarında kardeş kavgaları

ve taht mücadelelerinden bunalıp Hindistan’a varmış ve burayı yurt tutmuş; hayatıyla,

yaptıklarıyla, yazdıklarıyla Batı’da ve Doğu’da onu tanıyan herkesi kendisine hayran bırakmış

büyük bir Türk hükümdarıdır. Hindistan gibi büyük ve çok farklı kültürlerin barındığı bir

bölgede yerli halka karışıp benliğini, özünü unutmadan büyük bir devlet kurmak; Türklerin

önderliğinde Hindistan halkını görmedikleri bir refah ve bolluk içinde yaşatmış olmak

Babür’ün büyüklüğünü göstermek açısından önemlidir. Bugüne kadar başarılamayanı

başaran, yapılamayanı yapan Şah, bu üstünlüğü tesadüfen elde etmemiştir. Olayları not eden,

unutmayan, zihninde yorumlayan, başkalarının yaşadıklarından ders çıkaran, tarihin tekerrür

edeceğini hesaplayan, yerinde gerektiği gibi hamle yapan, hırslarının esiri olmayan ve en

önemlisi de adaleti asla elden bırakmayan bir yönetici, imanı sağlam bir Müslüman. Bu

çalışmada bugüne kadar hakkında sayılı araştırma yapılmış olan Babürnâmedeki anlatılarla

Babür şahın kişiliği ve adaleti üzerinde durulacaktır. 14 Şubat 1483 yılında doğduğu şehir

olan Fergana’da 12 yaşında padişah olduğunu kaydeden şah, 25 Aralık 1530’da son nefesini

verene kadar bu vazifesini sürdürdü. 47 yıllık hükümdarlık zamanına, 59 yıllık ömrüne

Babürnâme gibi dev bir eseri sığdırdı. Nitel bir çalışma olan bu araştırmada literatür taraması

ve doküman incelemesi ile veriler toplanmış, içerik analizi ile de verilerin analizi yapılmıştır.

Elde edilen verilerle varılan sonuç, Babür’ün yaşadığı topraklardaki diğer yöneticilerden

farklı olduğu yönündedir. Onu farklı kılan özelliği adaleti, Hak yoldan ayrılmayışı, cesareti ve

Allah’a olan inancıdır. Araştırma kapsamında Babür Şah’ın olaylara bakış açısı ile adalet

üzerinde durduğu bölümlerden örnekler verilmiştir. Hakkında yapılan araştırmaların azlığında

Anadolu’da yurt kurmamış olmasının ve Timur’un torunu oluşunun etkisi olsa da Babür Şah,

büyük bir Türk hakanıdır ve hayatıyla gençlere örnek teşkil edecek ideal bir insandır.

Anahtar Kelimeler: Babürnâme, Babür Şah, adalet, eğitimde ideal insan modeli.