NURİ BİLGE CEYLAN SİNEMASI ÜZERİNE DRAMATURJİK BİR ÇÖZÜMLEME: AHLAT AĞACI ÖRNEĞİ


Creative Commons License

Yanat Bağcı Y.

Uluslararası İletişim ve Sanat Dergisi, sa.6, ss.166-187, 2022 (Hakemli Dergi)

Özet

Günümüz Türk Sineması’nın dünyadaki en önemli temsilcilerinden Nuri Bilge Ceylan’ın 2018 yapımı Ahlat Ağacı isimli filmi, gerek yönetmenin olgunluk dönemi olarak nitelendirilen yakın dönem filmlerinin en yenisi olması bakımından gerekse gelişen ve değişen film dilinin en güncel örneği olması açısından ayrı bir öneme sahiptir. Görüntülerin yönetmeninden diyalogların yönetmenine doğru evrilen; şiirsel anlatımıyla Cannes Film Festivali’nde en çok aday olmuş ve en çok ödül almış yönetmenler içinde bulunan Nuri Bilge Ceylan’ın en yoğun diyalog kullanımını yaptığı Ahlat Ağacı filmi bu yanıyla yönetmenin tüm filmlerinden çok ayrı bir noktada durmaktadır. Bu çalışma Nuri Bilge Ceylan’ın sinema anlayışını, film yapım tavrını ve onun sinemasının ilerlediği yönü daha iyi tahlil etmek amacıyla, bir filmin temel yapı taşı olan dramaturjiyi incelemek amacıyla yapılmıştır. Bu sebeple Ahlat Ağacı filmi dramaturjik çözümleme yöntemi ile analiz edilmiş, yönetmenin sinemasının geldiği en son noktayı temsil etmesi sebebiyle çalışma son filmi olan “Ahlat Ağacı” örneği üzerinden yapılmıştır. Bu bağlamda söz konusu filmin dramaturji unsurları; konusu, yönetmenin diğer filmleri içindeki yeri, toplumsal düzlemi, yönetmenin sanat anlayışı, öykünün söylem düzlemi, teması, karşıtlıkları, öykünün anlatı düzlemi, mekan tasarımı, bakış açısı, olaylar dizimi, olaylar çatkısı, krizler, doruk nokta, çözülme ve final, dramaturji perspektifinden reji tasarımı, oyunculuk, ses ve müzik tasarımı öğeleri ele alınarak detaylı bir analiz  gerçekleştirleştirilmiş ve böylece dramaturjinin tüm öğelerinin filmde nasıl karşılık bulduğu ortaya konmuştur. Sonuçta ise Ahlat Ağacı filminin klasik dramaturji unsurlarını içermediği ancak bunun bir hata ya da eksiklik olmaktan çok yönetmenin bilerek ve isteyerek kullandığı deneysel bir üslup olarak tercih edildiği tespit edilmiştir. 

Nuri Bilge Ceylan is one of the most important representatives of Turkish Cinema. His 2018 made film The Wild Pear Tree, has a special importance both in terms of being the newest of recent films of director, and in terms of being most up-to-date example of changce in his film language. Director, makes most intensive use of dialogue in The Wild Pear Tree, which stands at a very different point from all the director's films with this side. This study was conducted in order to examine Nuri Bilge Ceylan's understanding of cinema, his attitude to filmmaking and the dramaturgy, which is the basic instruction of film, in order to analyze the direction in which his cinema is progressing. Fort his reason, The Wild Pear Tree has been analyzed with dramaturgical analysis and revealed how all the elements of dramaturgy correspond in the film. In this context, the elements of the dramaturgy of the film in question; the subject of the director's other films The Social plane, the director's understanding of art, the plane of the discourse of the story, the theme, the contrasts of the story, the narrative plane, space design, perspective, a series of events, the events of the studies, crises, climax point, thawing, and final, from the perspective of dramaturgy, directing, design, acting, sound and music design have been analyzed in detail . So it is revealed how all the elements of dramaturgy correspond in the film. As a result, it was determined that The Wild Pear Tree didn’t contain classical dramaturgy elements, but it was preferred as an experimental style the director used deliberately and willingly, rather than a mistake or omission.