Uluslararası İletişim ve Sanat Dergisi, sa.6, ss.166-187, 2022 (Hakemli Dergi)
Günümüz Türk Sineması’nın dünyadaki en önemli temsilcilerinden Nuri Bilge Ceylan’ın 2018
yapımı Ahlat Ağacı isimli filmi, gerek yönetmenin olgunluk dönemi olarak nitelendirilen yakın
dönem filmlerinin en yenisi olması bakımından gerekse gelişen ve değişen film dilinin en güncel
örneği olması açısından ayrı bir öneme sahiptir. Görüntülerin yönetmeninden diyalogların
yönetmenine doğru evrilen; şiirsel anlatımıyla Cannes Film Festivali’nde en çok aday olmuş ve en
çok ödül almış yönetmenler içinde bulunan Nuri Bilge Ceylan’ın en yoğun diyalog kullanımını
yaptığı Ahlat Ağacı filmi bu yanıyla yönetmenin tüm filmlerinden çok ayrı bir noktada durmaktadır.
Bu çalışma Nuri Bilge Ceylan’ın sinema anlayışını, film yapım tavrını ve onun sinemasının ilerlediği
yönü daha iyi tahlil etmek amacıyla, bir filmin temel yapı taşı olan dramaturjiyi incelemek amacıyla
yapılmıştır. Bu sebeple Ahlat Ağacı filmi dramaturjik çözümleme yöntemi ile analiz edilmiş,
yönetmenin sinemasının geldiği en son noktayı temsil etmesi sebebiyle çalışma son filmi olan “Ahlat
Ağacı” örneği üzerinden yapılmıştır. Bu bağlamda söz konusu filmin dramaturji unsurları; konusu,
yönetmenin diğer filmleri içindeki yeri, toplumsal düzlemi, yönetmenin sanat anlayışı, öykünün
söylem düzlemi, teması, karşıtlıkları, öykünün anlatı düzlemi, mekan tasarımı, bakış açısı, olaylar
dizimi, olaylar çatkısı, krizler, doruk nokta, çözülme ve final, dramaturji perspektifinden reji
tasarımı, oyunculuk, ses ve müzik tasarımı öğeleri ele alınarak detaylı bir analiz gerçekleştirleştirilmiş ve böylece dramaturjinin tüm öğelerinin filmde nasıl karşılık bulduğu ortaya
konmuştur. Sonuçta ise Ahlat Ağacı filminin klasik dramaturji unsurlarını içermediği ancak bunun
bir hata ya da eksiklik olmaktan çok yönetmenin bilerek ve isteyerek kullandığı deneysel bir üslup
olarak tercih edildiği tespit edilmiştir.
Nuri Bilge Ceylan is one of the most important representatives of Turkish Cinema. His 2018 made
film The Wild Pear Tree, has a special importance both in terms of being the newest of recent films
of director, and in terms of being most up-to-date example of changce in his film language. Director,
makes most intensive use of dialogue in The Wild Pear Tree, which stands at a very different point
from all the director's films with this side. This study was conducted in order to examine Nuri Bilge
Ceylan's understanding of cinema, his attitude to filmmaking and the dramaturgy, which is the basic
instruction of film, in order to analyze the direction in which his cinema is progressing. Fort his
reason, The Wild Pear Tree has been analyzed with dramaturgical analysis and revealed how all the
elements of dramaturgy correspond in the film. In this context, the elements of the dramaturgy of
the film in question; the subject of the director's other films The Social plane, the director's
understanding of art, the plane of the discourse of the story, the theme, the contrasts of the story, the
narrative plane, space design, perspective, a series of events, the events of the studies, crises, climax
point, thawing, and final, from the perspective of dramaturgy, directing, design, acting, sound and
music design have been analyzed in detail . So it is revealed how all the elements of dramaturgy
correspond in the film. As a result, it was determined that The Wild Pear Tree didn’t contain
classical dramaturgy elements, but it was preferred as an experimental style the director used
deliberately and willingly, rather than a mistake or omission.