İstanbul'un Alçı Pencereleri

Creative Commons License

Özakın R., Özgümüş Ü.

İSTANBUL ARAŞTIRMALARI YILLIĞI (ANNUAL OF İSTANBUL STUDIES), sa.6, ss.27-36, 2017 (Hakemli Dergi)

Özet

İSTANBUL’UN ALÇI PENCERELERİ

         İstanbul denildiğinde ilk akla gelenlerden biri, dantel gibi oymalı bir şehir profilidir. Bu zarif profili, ince uzun minareler ve bu minarelere eşlik eden yarım kubbeler oluşturmaktadır. Osmanlı mimarisinin en anıtsal örnekleri bu kubbeler ve minarelerle şekillenmiş camilerdir. Söz konusu yapılar; sadece mimarileriyle değil gün ışığının en güzel ve artistik şekilde değerlendirildiği pencereleriyle de dikkati çekmektedirler.

         Pencerelerden süzülen ışık, mekân kompozisyonunu nicelik ve nitelik bakımından şekillendiren aktörlerin başında gelmektedir. Geniş bir malzeme çeşitliliğine sahip pencere sistemlerinde tarih boyunca farklı malzemelerin kullanıldığı ve değişik yöntemlerin uygulandığı görülmektedir. Bu malzeme çeşitliliği içinde cam, diğer malzemelerden ayrılarak ön plana çıkmaktadır. Birçok tarihi yapıdaki pencerelerde yan yana tutturulmuş renkli cam parçalarından zengin kompozisyonlar oluşturulmuştur. Renkli cam pencerelerin tarihsel gelişimi incelendiğinde Bizans, Selçuklu, Osmanlı ve Avrupa sanatlarında çok gelişmiş olduğu görülmektedir.

        Bu araştırmada İstanbul’un en önemli ve özel mimari yapılarında yüzyıllar boyu kullanılmış olan alçı pencerelerin tarihsel gelişimi, yapım teknikleri, kullanılan camlar ve yapım teknikleri genel hatlarıyla irdelenmiştir.