Yaşar Nabi Nayır’ın Varlık dergisindeki edebiyat meseleleri üzerine yazıları (1933-1946)


Creative Commons License

Altın Tellioğlu D., ARSLAN N.

RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, sa.32, ss.624-649, 2023 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Türkiye’de 1930’lu yıllar kültür, sanat ve edebiyatın cumhuriyet değerleri etrafında yeniden şekil aldığı önemli bir dönemdir. Cumhuriyet iktidarının “muasır medeniyet” olarak gösterdiği Batı medeniyetine ulaşma hedefi, bu dönemde yürütülen politikalarının çerçevesini belirler. Özellikle Cumhuriyet Halk Fırkasının 1931 yılında gerçekleştirdiği kurultayda partinin kültür alanında örgütlenmesine karar verilir. Bu kararın neticesinde, Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti (1931), Türk Dili Tetkik Cemiyeti (1932), Halkevleri (1932) faaliyetlerine başlar. Bu kurumların yanı sıra, kültür inşasında gazete ve dergilerin söz konusu dönemde önemli roller üstlendiği söylenebilir. 1930’dan sonra yayınlanmaya başlayan başlıca fikir ve sanat dergilerinin başında Kadro (1932), Ülkü (1933), Yeni Adam (1934), Kültür Haftası (1936), Yücel (1935), Ağaç (1936), Kalem (1938-1939) ve İnsan (1939) gelmektedir. Bu süreli yayınlar arasında 15 Temmuz 1933’te Ankara’da ilk kez çıkan Varlık dergisi ise söz konusu dönemden günümüze kadar yayınlanmaya devam eden en uzun soluklu süreli yayındır. Varlık dergisi dendiğinde ise akla gelen ilk isim Yaşar Nabi Nayır’dır. 1928’de edebiyat dünyasına genç bir şair olarak Yedi Meşale hareketi içinde başlayan Yaşar Nabi, topluluğun kısa sürede dağılmasından sonra asıl verimliliğini Varlık’ın yayın hayatına başlamasıyla elde eder. Denilebilir ki Yaşar Nabi, Varlık’taki yazılarıyla 1930’lu yıllarda cumhuriyet kültürünün inşasında önemli rol üstlenen aydınların arasında yer alır. Bu çalışmanın amacı Yaşar Nabi’nin 1933-1946 arasında Varlık dergisinde kaleme aldığı yazıları tespit etmek ve bu yazılardan edebiyatla ilgili olanları dönemin kültürel gelişmeleriyle paralel değerlendirmektir.
As part of the reform of culture, art, and literature according to republican values, the 1930s marked a crucial decade in Turkey. The framework of policies implemented during this decade was determined by the government's goal of achieving the level of civilization of Western Societies, known as "Contemporary Civilization". It was thus decided at a congress of Cumhuriyet Halk Fırkası in 1931 that the party would focus on culture as its primary area of organization. As a result of this decision, Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti (1931), Türk Dili Tetkik Cemiyeti (1932), and Halkevleri (1932) started their activities. In addition to these institutions, it is also possible to say that newspapers and journals published in this period played an important role in the reconstruction of culture. The most important examples of these journals published after 1930 are Kadro (1932), Ülkü (1933), Yeni Adam (1934), Kültür Haftası (1936), Yücel (1935), Ağaç (1936), Kalem (1938-1939) İnsan (1939). Among these periodical publications, Varlık, first published on July 15 1933 in Ankara, has continued to be published from that period to the present, and Yaşar Nabi Nayır is the first name associated with the journal itself. He started his journey in literature as a young poet in 1928. He was a member of the Yedi Meşale movement; however, the group broke up in a short time, and it was after this that Varlık started to be published. Yaşar Nabi Nayır achieved his greater productivity in Varlık, and he was one of the most influential intellectuals in the 1930s when it came to the construction of republican culture. Therefore, this work aims to identify the articles by Yaşar Nabi between 1933-1946 and analyze the literary works in parallel with the cultural developments of this specific period.