Akademik Veri Yönetim Sistemi
III. Ulusal Siyaset Bilimi Kongresi, İstanbul, Türkiye, 28 - 29 Eylül 2024, ss.216-217
Küresel düzeyde uzunca süredir gözlenen demokratik gerileme karşısında farklı demokrasi kavramlaştırmalarının sunduğu analitik ve siyasi imkanların araştırılması önem kazanmıştır. Bu bağlamda öne çıkan bir yaklaşım olarak müzakereci demokrasi perspektifinin demokrasi teorisine dair eleştirel ve normatif yaklaşımı, post-pozitivist epistemolojik tercihleri ve Habermas gibi önemli temsilcilerinin daha çok metateori düzleminde kalmasının getirdiği belirsizlikler gibi nedenlerle siyaset bilimi disipliniyle ilişkisi çekişmeli bir seyir izlemiştir. Öte yandan bu yaklaşımın temsilcilerinin çalışmalarında müzakereci demokrasi perspektifinin günümüzde demokrasinin teorisinde ve pratiğinde hakim bir rol aldığını giderek artan bir özgüvenle savundukları da gözlenmektedir. Daha çok yerleşik liberal demokrasilerde olmakla birlikte dünyanın değişik coğrafyalarında, farklı ölçekler ve değişik konularda uygulamaya konan yenilikçi katılım ve müzakere mekanizmalarının giderek yaygınlaşması da bu gözleme destek vermektedir. Ayrıca, ulus-üstü ve yerel düzlemlerde yönetişim ihtiyacının ve girişimlerinin artışıyla birlikte ulus-devlet ve siyasal rejim odaklı demokrasi yaklaşımlarının yetersizliklerinin belirginleşmesiyle güçlenen demokrasinin yeniden düşünülmesi ihtiyacı da müzakereci perspektifi güçlendiren bir unsur olmuştur. Yine de bu yaklaşımın savunucularının üstünlük iddiasının siyaset biliminin genelince kabul görüp görmediği cevaplanması gereken bir soru olarak durmaktadır. Bu soruya cevap verebilmek üzere çalışma demokrasi teorisi demokratikleşme çalışmaları ve demokratik inovasyon ve reform girişimleri şeklinde üç eksende müzakereci demokrasi yaklaşımının etkisini tespit etmeye çalışacaktır. Teorik düzlemde öncelikle müzakereci demokrasi yaklaşımının siyaset bilimi, politika analizi ve demokratik reform alanlarında hem eleştirel hem de yapıcı bir rol oynaması çabasının öncülüğünü yapan isimlerden biri olan John Dryzek’in 1990’lardan bugüne kadar çalışmalarının izini sürecektir. Yaptığı kuramsal müdahaleler, küresel çevre yönetişiminden bilim ve teknoloji alanlarında kamu politikası yapım süreçlerine çok farklı ölçek ve düzlemlerde müzakereci yaklaşımın uygulanmasına öncülük etmesiyle siyaset bilimi içinde önemli bir figür olan Dryzek’in çalışmalarının ve argümanlarının evrimi çalışmanın sorusunu cevaplamak için önemli ipuçları sunacaktır. Siyaset bilimi disiplini içinde müzakereci demokrasi yaklaşımının üstün bir konum kazanıp kazanmadığını sınamak için birkaç farklı yönteme başvurulacaktır. Bunlardan biri Web of Science üzerinden Siyaset Bilimi alanında özellikle demokrasi ve demokratikleşme konularında öne çıkan yayınlara ilişkin bibliyometrik analiz yapılacaktır. Benzer şekilde müzakereci demokrasi yaklaşımının öne çıkan John Dryzek ve benzeri akademisyenlerin çalışmalarına yapılan atıflara dair de bibliyometrik analiz yapılacaktır. Günümüz demokrasi pratiğinde müzakereci yaklaşımın yerini saptamak üzere demokratik inovasyon deneyimlerine yönelik literatür taramasının yanı sıra participedia.net mecrasında, çoğunlukla bizzat uygulayıcılar tarafından yüklenen katılımcı ve müzakereci uygulama örneklerinin nitel ve nicel incelemesi yapılacaktır.