Akademik Veri Yönetim Sistemi
Aktif Tektonik Araştırma Grubu (ATAG) Çalıştayı 2022, İstanbul, Türkiye, 1 - 02 Aralık 2022, ss.58
Zaman serilerinin analizi tektonik çalışmalarda önemli bir yer tutmaktadır. GPS zaman serileri ise
günümüzde sabit ya da kampanya tipi ölçüler ile izlenen tektonik bölgelerde sıklıkla
kullanılmaktadır. Tüm zaman serilerinde olduğu gibi, GPS zaman serilerinde de beklenmeyen
hatalar yer alır. Beklenmeyen bu hatalar, yalnız beyaz gürültü (white noise-WN) düzeyinde değil,
renkli, özellikle, kırpışma gürültüsü (flicker noise-FN) ve rasgele yürüyüş gürültüsü (random walk
noise-RWN) türlerindedir. Bu gürültüler GPS zaman serilerinde zamansal korelasyon meydana
getirir. Zamansal korelasyonların göz önüne alınmaması zaman serilerinden elde edilen hızların
standart hatalarının eksik kestirimine neden olur. Bir başka deyişle, renkli gürültü özellikleri iyi
ayırt edilemeyen zaman serileri analizinde elde edilen hızların standart hataları düşük çıkar. Bu
nedenle, hızlar üzerinde doğru bir istatistik analiz yapabilmek için renkli gürültülerin göz önüne
alınması gerekir. Bu çalışmada GPS zaman serilerinin analizi için Matlab ortamında grafik
kullanıcı arayüzüne sahip bir yazılım tasarlanmıştır. Bu yazılımda kaba hatalı ölçüler robust
yöntemlerle ayıklanmakta, farklı gürültü kombinasyonları için (WN; WN+FN, WN+FN+RWN)
gürültü genlikleri en küçük kareler varyans bileşenleri kestirimi (LS-VCE) ile elde edilerek en
uygun ağırlıklandırma yapılarak hız kestirimlerinin en uygun standart hataları elde edilmektedir.
Çalışmada, söz konusu yazılımın özellikleri, akış şeması, tasarımı verilmekte, Nevada Geodetic
Laboratory GPS Networks üzerinden birtakım örnekler irdelenmektedir