Ali Şir Nevâyi’nin Şeyh San’an Destanında Çağatayca ve Oğuzca Dil Unsurları

Creative Commons License

Merhan A., Tekin E.

RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, sa.5, ss.1-8, 2016 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Basım Tarihi: 2016
  • Doi Numarası: 10.29000/rumelide.336470
  • Dergi Adı: RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: MLA - Modern Language Association Database, ERIHPlus, TR DİZİN (ULAKBİM), Index Copernicus, Root Indexing, Sobiad Atıf Dizini
  • Sayfa Sayıları: ss.1-8
  • Yıldız Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

İran Edebiyatının 12.-13. yüzyıl mutasavvıf şairlerinden Feridüddin Attar’ın Mantıku’tTayr (Kuş Sohbeti) adlı eseri Ali Şir Nevayi tarafından 1499 yılında Lisanu’t-Tayr (Kuş Dili) adıyla Çağataycaya çevrilmiştir. Türkiye’de ve Özbekistan’da bütünlük içinde çalışılmış olan bu eserin içindeki destanlardan biri de çok meşhur olan Şeyh San’an Destanıdır. Destanın Fransa’da Milli Kütüphane’de (Bibliotèque Nationale de France) iki destandan oluşan bir mecmua içinde bulunan bir kaydı (Supplèment Turc. 978) elimizde bulunmaktadır. Hâlihazırda üzerinde çalışmakta olduğumuz bu destanda Çağatayca dil unsurları yanında Oğuzca unsurlar dikkat çekmektedir. Bu nedenle bu yazıda söz konusu elyazmasına değinilerek Çağataycaya ve Oğuzcaya özgü belirgin unsurlar üzerinde durulacaktır. Çağatayca dil unsurları metinden seçilen örneklerle ortaya konulduktan sonra Oğuzcaya ait dil unsurları karşılaştırmalı olarak sunulacaktır.

The work of Fariduddin Attar who is one of the 12.-13. century sufi poets of Persian literature, Mantikuttayr (The Conference of the Birds) was translated to Chagatai language in 1499, which was named as Lisanuttayr (The Language of the Birds) by Ali Shir Navai. One of the stories in this work which is very famous is Sheikh San’an Epic. One copy of this story which is placed in a two-story journal (Supplèment Turc. 978) in the National Library of France (Bibliotèque Nationale de France) is available to us. In this story we are currently working on the attention is drawn to Oghuz language elements as well as Chagatai language elements Therefore, the study focuses on specific and distinctive elements of Chagatai and Oghuz languages by referring to the aforementioned manuscript. Having introduced Chagatai language elements through the examples which have been selected from the text, the Oghuz language elements will be comparatively presented.