2 nd International Congress of Updates in Biomedical Engineering, İstanbul, Türkiye, 18 Eylül - 19 Kasım 2020, ss.36-37
Kemik hastalıkları, koruma ve desteklik gibi yapısal işlevleri yanında homeostaza katkısından
dolayı bireyin yaşam kalitesini olumsuz etkilemektedir. Dünya genelinde son zamanlarda çeşitli
hastalıklara ve travmalara bağlı olarak kemik hasarlarında artışlar yaşanmaktadır. Kemik doku
zedelenmelerinde geleneksel tedavi yöntemleri olarak otograft, allograft, zenogreft kemik
transplantasyonu gibi metodlara başvurulmakta fakat bu yöntemler sahip oldukları
dezavantajlardan dolayı etkin tedavi yöntemi olarak kullanılamamaktadırlar. Söz konusu
problemleri aşabilmek için kemik doku mühendisliği çalışmaları, bu alanda umut
vaadetmektedir. Kemik doku mühendisliği alanına katkı sağlaması amaçlanan bu çalışmada,
özgün kalıp tasarımı ve hibrit şekillendirme tekniğinden yararlanılmış ve hidroksiapatit (HA)
biyoseramikler kemik formunda taklit edilerek geliştirilmiştir. Toz HA üretiminde yaş kimyasal
çöktürme yöntemi kullanılmıştır. Bu çalışmada literatürde de ilk kez uygulanmış olan hibrit
şekillendirme yöntemleri; slip döküm ve dondurarak kurutma teknikleridir. Slip döküm tekniği
yüksek yoğunluklu değerlerde, güvenilir seramik gövdelerin elde edilmesini sağlamaktadır ve
kemik kompakt tabakanın taklit edilmesinde kullanılmıştır. Dondurarak kurutma yöntemi ile üç
boyutlu olarak birbirine bağlı ve iyi tanımlanmış por yapıları üretilebileceği için trabeküler
tabakanın taklit edilmesinde kullanılmıştır. Elde edilen doku iskelelerinin karakterizasyonunda
FTIR, DLS, XRD, TG-DTA, BET, He Piknometresi ve SEM analiz yöntemleri kullanılmıştır.
DLS sonuçlarına göre, hidroksiapatit parçacık boyutu 137.8 nm olarak bulunmuştur. Hibrit iskele
için optimum sinterleme sıcaklığı 1300 °C olarak belirlendi. HA tozunun özgül yüzey alanı BET
analizi ile 55.11 m2/g olarak ölçülmüştür. Hibrit iskele için toplam açık gözeneklilik % 69.9
olarak hesaplanmıştır. Hidroksiapatit biyomalzemenin tasarımı; slip döküm yöntemi ile kemiğin
yoğun dış kısmı, dondurarak kurutma yöntemi ile süngerimsi iç kısmı taklit edilerek başarıyla
tamamlanmıştır. Bu sonuçlar SEM analizi ve He piknometresi ile gösterilmiştir. Elde edilen
iskelenin morfolojik özellikleri sayesinde vaskülarizasyon, osteoindüksiyon ve
osteokondüksiyonu destekleyebilecek uygun gözenekliliğe sahip olduğu kanıtlanmıştır. Doğal
kemiğe en yakın özelliklere sahip olan, yük taşıyıcı ve taşıyıcı olmayan kemikler için
uygulanabilen biyomimetik iskele, hibrit tasarım sayesinde geliştirilmiştir.