Akademik Veri Yönetim Sistemi
Dijital Dönüşümü İşletme Biliminin Gözlükleriyle Anlamak, Mehmet Eryılmaz, Editör, Nobel Yayınevi, Ankara, ss.293-305, 2021
Toplum 5.0 ve Endüstri 4.0 etkileriyle Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin her gün aşama kaydettiği, sürekli değişen ve gelişen bir çevrede örgütlerin dijitalizasyon süreçlerinin farkında olması ve onlara uyum sağlaması örgütsel varlığını sürdürebilmesi için kaçınılmaz bir hale gelmiştir. Dijitalizasyon, stratejik olarak örgütsel faaliyetlerin etkinliğini arttırırken bir yandan da örgütleri mevcut düzenin değiştirilmesi sorunu ile karşı karşıya bırakmaktadır. Taklit edilemez bir örgütsel kaynak olan insan sermayesi ise bu dönüşümlere uyum sağlayabilmek için örgütlerin değişime ikna etmesi gereken zorlayıcı bir bariyer olarak karşımıza çıkmaktadır. Bireylerin değişime direnci, içinde bulundukları örgütün ve örgüt içindeki sosyal davranışları ile iş yapma biçimleri gibi önemli unsurları etkileyen örgüt kültürünün dijital değişime yaklaşımını belirleyen temel tetikleyicilerden biri olarak görülmektedir.
Dijital dönüşüm, toplumun farklı alanlarını ve ekonomiyi etkilemesi dolayısıyla, dijital değişime direnç birçok bağlamda ele alınabilmektedir. Dijitalizasyon, doğası gereği büyük gelişmeler kaydederek ilerlemektedir. Bu sebeple, dijitalizasyona imkan veren ve dijitalizasyonu kolaylaştıran teknolojik gelişimler yalnızca var olana uyum sağlanmasından daha fazlasını talep etmektedir. Günümüzde gerçekleşen dijitalizasyon uygulamaları, bireylerin ve örgütlerin iş yapma düzeninin göz ardı edilemez bir unsuru haline gelmiştir. Bunun ötesinde ise; gerçekleşmemiş dijitalizasyon hamlelerini tahmin etmek ve gelecek ihtiyaçlara yanıt verebilmek için hazırlıklı olmak, örgüt kültürünün bir parçası haline getirilmelidir. Böylece, dijital değişimler ile dinamizmini koruyan dış çevrede örgütler için stratejik rekabet üstünlüğü kazanabilme ve koruyabilme ihtimali doğarken, örgütsel hedeflere dijitalizasyon aracılığıyla ulaşmak da daha mümkün hale gelebilecektir.
Bu çalışmada, örgütlerde gerçekleşen ya da gerçekleştirilmesi planlanan dijitalizasyon uygulamalarının değişime direnç perspektifinden sistematik literatür taraması aracılığıyla ele alınması hedeflenmektedir. Çalışma kapsamında; literatürdeki ilgili çalışmaların bireysel, örgütsel ve kültürel bağlamda incelenerek dijital değişime direncin nedenleri ve örgütler için meydana getirdiği zorluklar kapsamlı bir şekilde tartışılacaktır. Dijital değişime direnç olgusunu literatürde yer alan mevcut yaklaşımlar ışığında ele alacak bu derleme çalışmanın, güncel literatürün bir portresini çizerek literatüre katkı sunacağı ve alandaki gelecek çalışmalara yol gösterici olacağı düşünülmektedir.