Akademik Veri Yönetim Sistemi
X. TURKCESS Eğitim ve Sosyal Bilimler Kongresi, Prizren, Kosova, 11 - 13 Temmuz 2024, ss.1-2
Problem durumu:
Bağımlılıkla mücadele
hem ülkemizde hem de dünya çapında oldukça önemli bir konudur. Yüksek Öğretim
Kurulu, üniversitelerden “bağımlılıkla Mücadele Eylem Planı” oluşturmalarını
istemektedir. Eylem planlarının içinde
(1) farkındalık oluşturma çalışmaları, (2) akademik çalışmaların artırılması ve
(3) sosyal, kültürel ve sportif faaliyetlerin artırılması başlıkları ile
hedefler belirlenmiştir. Bu çalışmaların ana hedefleri, öğrenciler arasında
bağımlılık farkındalığını artırmak, bağımlılığı önlemek ve bağımlı bireylere
destek sağlamaktır. Bu çalışmaların etkililiği, üniversitelerin bağımlılıkla
mücadelede önemli bir rol oynamasını sağlamaktadır. Hem eğitim yoluyla
farkındalık yaratılması, hem de bağımlı bireylere yönelik sağlanan psikolojik
ve sosyal destek hizmetleri, üniversitelerde bağımlılıkla mücadelenin temel
taşlarını oluşturmaktadır. Bu bakımdan bu çalışmanın amacı, farkındalık
oluşturma çalışmaları kapsamda üniversitelerde verilen “Bağımlılık ve
Bağımlılıkla Mücadele” seçmeli dersinin etkililiğinin, dersi alan öğrenciler
tarafından incelenmesidir. Dersin etkinliğine yönelik nitel bir inceleme yapmak
hedeflenmiştir.
Araştırma Yöntemi:
Araştırmada kesitsel
çalışma yöntemi ile anket araştırma modeli deseni uygulanmıştır. Çalışma
grubuna uygun örnekleme yöntemi ile ulaşılmıştır. Araştırmaya Yıldız Teknik Üniversitesi
Eğitim Fakültesinde aktif lisans öğrencisi olan ve 2024 Bahar döneminde
“Bağımlılık ve Bağımlılıkla Mücadele” dersini almış olan öğrenciler
katılmıştır. Ankete 65 (%87.8) kadın ve 9 (%12.2) erkek olmak üzere 74 öğrenci
katılmıştır. Katılımcıların yaşları 18-34 arasında değişmektedir ve ortalama
yaş 20.5’tur (SS = 1.92). Öğrencilerin kayıtlı oldukları program dağılımı şu
şekildedir: PDR %50, okul öncesi öğretmenliği %13, ilköğretim matematik
öğretmenliği %13, sınıf öğretmenliği %8, İngilizce öğretmenliği %5, fen bilgisi
öğretmenliği %5 ve Türkçe öğretmenliği %4. Ankette “Bağımlılık ve Bağımlılıkla
Mücadele” dersinden memnuniyetlerini 1 ila 10 arasında değerlendirmeleri
istenmiştir. Nitel inceleme için şu sorular yönlendirilmiştir: (1) Bağımlı
olduğunuz ya da kötüye kullandığınızı düşündüğünüz bir bağımlılık çeşidi
var mı? Birden fazla seçebilirsiniz, (2) Ders hakkında sevdiğiniz şeyler
nelerdi?, (3) Ders hakkında sevmediğiniz şeyler nelerdi?, (4) Bağımlılık
ve bağımlılıkla mücadele dersi için önerileriniz nelerdir?.
Bulgular:
Katılımcı öğrencilerin %39,46’sı herhangi bir bağımlılık türünde problem yaşamadıklarını belirttiler. Öğrencilerin %27’si akıllı telefon ve sosyal medya bağımlılığı; %19’u sigara ve tütün bağımlılığı konusunda bağımlı olduğunu ya da kötüye kullandığını düşünmektedir. 1 öğrenci alkol bağımlılığı, 3 öğrenci de kompulsif davranışlar (müzik, alışveriş, sakız) konusunda problem yaşadıklarını belirtmiştir. Birden fazla bağımlılık türünde problemi olduğunu düşünen katılımcı oranı %36,48’dir. Katılımcılar bağımlılık ve bağımlılıkla mücadele dersinden ortalama %78 memnun kalmıştır. Dersin etkinliği konusunda en olumlu faktör ders yürütücüsünün dersi açık, duru, interaktif ve bilgiyi özümseme odaklı işlemesi olarak ifade edilmiştir. Daha sonrasında sırası ile günlük hayattan örnek ve vaka örneklerinin verilmesi, farkındalık kazanılması, konuların ve anlatımın ilgi çekici olması, şeffaf değerlendirmenin yapılaması ve geniş konu yelpazesi olumlu faktörler olarak sıralanmıştır. Dersin etkinliğini negatif etkileyen faktörler için en yoğun sebep online olması, daha sonrasında bazı öğrenciler için içeriğin teorik olarak yoğun olmasıdır. Öğrencilerin bağımlılık ve bağımlılıkla mücadele dersinin etkinliğini artırmak için önerileri arasında dersi yüz yüze işlemek, daha fazla vaka örnekleri vermek, film ve kitaplardan vaka incelemesi yapmak, öğrenci etkinlikleri ile etkileşimi daha fazla artırmak, bağımlılık konusunda uzman bireyleri derse davet etmek bulunmaktadır. Elde edilen bulguların YÖK ve üniversiteler için bağımlılıkla mücadele eylem planlarına rehberlik edecek bir kaynak olduğu düşünülmektedir.
Problem Statement:
Combating addiction is a critical issue both in our country and globally. The Higher Education Council has requested universities to develop "Action Plans for Combating Addiction." These action plans include objectives under the headings of (1) raising awareness, (2) increasing academic studies, and (3) enhancing social, cultural, and sports activities. The primary goals of these efforts are to increase awareness of addiction among students, prevent addiction, and provide support to addicted individuals. The effectiveness of these efforts ensures that universities play a significant role in combating addiction. Creating awareness through education and providing psychological and social support services to addicted individuals form the cornerstones of addiction prevention at universities. Therefore, the aim of this study is to examine the effectiveness of the elective course "Addiction and Combatting Addiction," offered at universities as part of awareness-raising efforts, as perceived by the students who have taken the course. A qualitative examination of the course's effectiveness is intended.
Research Methodology:
A cross-sectional survey research design was employed in this study. The sample was reached using a purposive sampling method. The participants were undergraduate students from Yildiz Technical University's Faculty of Education who were actively enrolled in the "Addiction and Combatting Addiction" course during the Spring 2024 semester. A total of 74 students participated in the survey, consisting of 65 (87.8%) females and 9 (12.2%) males. The participants' ages ranged from 18 to 34, with an average age of 20.5 (SD = 1.92). The distribution of students across programs was as follows: Guidance and Psychological Counseling (50%), Preschool Education (13%), Primary Mathematics Education (13%), Classroom Teaching (8%), English Language Teaching (5%), Science Education (5%), and Turkish Language Teaching (4%). The survey asked students to rate their satisfaction with the "Addiction and Combatting Addiction" course on a scale of 1 to 10. For the qualitative examination, the following questions were directed: (1) Do you have any type of addiction or believe you are misusing something? You may choose more than one, (2) What did you like about the course?, (3) What did you dislike about the course?, (4) What are your suggestions for the "Addiction and Combatting Addiction" course?
Findings:
39.46% of the participants reported no problems with any type of addiction. 27% of the students indicated addiction to smartphones and social media, 19% to smoking and tobacco. One student reported alcohol addiction, and three students mentioned issues with compulsive behaviors (e.g., music, shopping, chewing gum). The percentage of participants who believed they had problems with more than one type of addiction was 36.48%. The average satisfaction rate with the "Addiction and Combatting Addiction" course was 78%. The most positive factor regarding the course's effectiveness was the instructor's clear, concise, interactive, and absorption-focused teaching style. Other positive factors included the use of daily life examples and case studies, increased awareness, engaging topics and presentation, transparent evaluation, and a broad range of topics. The most significant negative factor affecting the course's effectiveness was its online delivery, followed by the theoretical intensity of the content for some students. Students suggested that the course be conducted face-to-face, include more case studies, analyze cases from films and books, increase interaction through student activities, and invite experts on addiction to the course. The findings are considered to provide a valuable resource to guide the action plans for combating addiction developed by the Higher Education Council and universities.