BALKAN 11TH INTERNATIONAL CONFERENCE ON SOCIAL SCIENCES APRIL 4 - 7, 2024 SKOPJE, Skopje, Makedonya, 04 Nisan 2024, ss.143-152
Resim, plastik sanatlar alanında yüzeyde çeşitli sanatsal öğe ve ilkelerin kullanımı yoluyla
görünüşe kavuşan ifade türlerinden biridir. Bu ifade türleri, kuramsal ve pratik bağlamlarda
farklı açılardan değerlendirilebilir. Sanatın bu geniş bağlamsal yapısı, sanatçıların ve
izleyicilerin farklı konumlanabildiği ve farklı üretim ve etkileşim olanakları bulduğu alanlar
yaratmıştır. Bu alanlardan biri de sanatçıların çeşitli sebeplerle tarih boyunca kullanageldikleri
temel türlerden biri olan özgün baskıresim sanatıdır. Baskıresim, kâğıt veya benzeri
malzemelerden farklı araç ve malzemeler kullanılarak veya doğrudan elde edilen basılı kitap
ve diğer materyallere uygulanan bir terimdir. Baskıresim kendi içinde pek çok tekniği
barındıran bir sanat dalı olarak bilinmektedir. Yüksek baskı, çukur baskı, düz baskı, elek baskı
gibi pek çok tekniği içermektedir. Sözü edilen teknikler içerisinde çukur baskı tekniği,
çalışmanın oluşturulması hususunda gerek teknik bakımdan ilgi çekici yönüyle gerekse sanat
tarihi içerisinde çoğu sanatçının kullandığı bir teknik olarak eserlerinde kullanması çalışmanın
konusunu oluşturmuştur.
Çukur baskı tekniğinin ele alındığı bu çalışmada, geleneksel baskı yöntemlerinden biri olan bu
teknik üzerine odaklanılmaktadır. Çalışmada, çukur baskı tekniğinin tarihçesinden başlayarak,
nasıl uygulandığını ve günümüzdeki kullanım alanları ele alınmaktadır. Yüksek kaliteli ve
detaylı baskılar elde etmek için kullanılan bir yöntem olan bu yöntemin nasıl uygulandığı ve
hangi sanatçılar tarafından kullanıldığı örneklerle anlatılmıştır. Çalışmada yöntem olarak
literatür taraması uygulanırken, örnek baskılar üzerinde de eser analizi yöntemi uygulanarak
hem ele alınan baskıların hangi teknikte üretildiği, hangi sanatçı tarafından gerçekleştirildiği
gibi bilgilere yer verilmiştir. Çalışmada baskıresim nedir, baskıresimde uygulanan teknikler
nelerdir, çukur baskı tekniği nasıl uygulanmaktadır, sanat tarihi içerisinde bu tekniği kullanan
sanatçılar kimlerdir gibi daha pek çok soruya cevap aranmış ve elde edilen bulgular görsel ve
örneklerle zenginleştirilerek çalışmaya dahil edilmiştir. Elde edilen veriler ışığında çukur baskı
tekniğinin baskıresim sanatında bir teknik olduğu ve çoğu sanatçının eserlerinde önemli bir yer
bulduğu gözlemlenmiştir.