31.Ulusal Kimya Kongresi , İstanbul, Türkiye, 10 - 13 Eylül 2019, ss.352
Çevresel problemlere neden olan
ana nedenlerden biri tekstil, boya, mürekkep, plastik, ilaç ve kozmetik sektörlerinde
kullanılan boyar maddeleridir (Tanaka vd., 2000). Dünya’da üretilen boyaların
yaklaşık %1-20 arası boyama işlemleri sırasında işlenememekte ve çevreye
tekstil atık suyu olarak verilmektedir. Bu renkli atık suların çevreye
verilmesi ötrofikasyona neden olmakta, boyadaki renk içeriği fotosentezi ve
dolayısıyla su türlerinin gelişimini engellemektedir (Sannino vd.,2013).
Geleneksel yöntemler toksik kimyasallar içerdiğinden ve çevreye zararlı toksik
ara ürünler ürettiğinden ve bu bileşiklerin toksik olmayan bileşiklere
dönüştürülmesi zor olduğundan, yeşil yöntemler araştırmacıları toksik
kimyasalların kullanımını en aza indirmeye ve sulu ortamda işlemler yaparak atık
oluşumunu azaltmaya teşvik eder. Son yıllarda araştırmacılar, çevresel olarak
toksik olmayan reaktiflerin,solventlerin ve sentez sırasında istenmeyen yan
ürünlerin bulunmaması nedeniyle organik kirleticilerin ayrışması için yeşil
sentezlenmiş metal oksit nanopartiküllerini nano fotokatalizör olarak tercih
etmektedir (Lee vd.,2015). Günümüzde, çinko oksit nanopartikülleri (ZnONPs)
üzerinde fotokatalitik özelliğinden dolayı yoğun olarak çalışılmaktadır. Bu
çalışmada yeşil sentez ile optimum koşullarda üretilen ZnONPs’in fotokatalizör
olarak kullanılmasının araştırılması amacıyla tekstil boyası olarak kullanılan
Basic Violet 39 ve Methylene Blue boyalarının fotokatalitik bozulmaları
fotokatalizör kombinasyonları (ZnONPs/UV/Güneş/pH) kullanılarak incelendi.
Fotokatalitik bozulma üzerine; pH (5-11), ışınlama süresi, ilk boya
konsantrasyonu, fotokatalist miktarı gibi parametrelerin etkileri araştırıldı
ve değerlendirildi.
Şekil 1.a) Methylene Blue boyar
maddesinin molekül yapısı b) Basic Violet 39 boyar maddesinin moleküler yapısı
Anahtar kelimeler: Çinko oksit,
nanopartikül, cynarae folium, enginar yaprağı, yeşil sentez, methylene blue,
basic violet 39, fotokatalizör, arıtma yöntemleri
Referanslar
Lee, K. T., Chuah, X. F., Cheng,
Y. C., & Lu, S. Y. (2015). Pt coupled ZnFe2O4 nanocrystals as a breakthrough
photocatalyst for Fenton-like processes–photodegradation treatments from hours
to seconds. Journal of Materials Chemistry A, 3(36), 18578-18585.
Sannino, D., Vaiano, V., Sacco,
O., & Ciambelli, P. (2013). Mathematical modelling of photocatalytic
degradation of methylene blue under visible light irradiation. Journal of
Environmental Chemical Engineering, 1(1-2), 56-60.
Tanaka, K., Padermpole, K., &
Hisanaga, T. (2000). Photocatalytic degradation of commercial azo dyes. Water
research,