Sosyal bir varlık olan insanın bu özelliği nedeniyle birlikte yaşama eğiliminde olması örgütlenme bağlamında lidere ihtiyaç duyduğu söylenebilir. Liderliğin gelişim serüvenine bakıldığında her dönemde toplumlar, lidere ihtiyaç duyduğu gibi liderler de aldıkları kararlarla toplumların kaderinde etkili olmuştur. En büyük örgütlenme modeli olan devlet yapılanmasında liderin tutumu ve aldığı kararlar, toplumun dolayısıyla devletin geleceğini belirleyici temel unsur olduğu bilinmektedir. İki bin yıllık geçmişi olan Türk milleti, tarihinin dönüm noktalarında aldıkları kararlarla devlete olumlu yönde yeni bir perspektif ve yeni bir istikamet çizen liderler yetiştirdiği bilinmektedir. Liderlik alan yazında bu tür liderler, dönüşümcü lider olarak algılanmaktadır. 21.yüzyıla kadar üzerinden altı asır geçmesine karşın Türk toplumunda etkisini sürdüren büyük Türk liderlerinden biri olan Fatih Sultan Mehmet’in hayatı, kişiliği ve büyüleyici liderliği merak duygusu uyandırmaktadır. Fatih Sultan Mehmet’in liderlik anlayışını yeni bir bakış açısıyla ele almayı amaçlayan bu çalışmada, topluma ve yönettiği devlete yeni bir yön gösteren Fatih Sultan Mehmet’in şehzadeliği döneminde edindiği kültürel ve siyasi deneyimleri onun liderlik anlayışının şekillenmesine katkısının dünya hâkimiyeti idealine yansıması ve bu vizyonu gerçekleştirmek için başta devlet yapısı olmak üzere hemen her alanda attığı radikal adımlar dönüşümcü liderlik bağlamında incelenmiştir. Konuyu ele alan çalışmalarda dönüşümcü liderlik, izleyenlerinin yetenek ve becerilerini ortaya çıkararak onlardan en üst derecede verim almak için onları motive eden ve takipçileri üzerinde radikal değişimler yaratan lider olarak tanımlandığı gibi bununla birlikte örgütün misyon ve vizyonuna büyük katkıda bulanan lider olarak da tanımlanmaktadır (Burns,1978; Yukl, 2001’den akt. Şahin, 2009). Bu bağlamda dönüşümcü liderlik modeli, değişime yönelik olup bu değişim süreci örgütün kültürü ve sosyal sistemindeki değişimle sonuçlanmaktadır (Kahveci,2012). Bu nedenle bu araştırmada Fatih Sultan Mehmet’in dönüşümcü liderliği ele alınmıştır. Bu bağlamda literatür taraması yapılarak Fatih Sultan Mehmet’in genç yaşta edinmiş olduğu tecrübelerin dönüşümcü liderlik anlayışına etkisi, oluşturduğu vizyonun Osmanlı Devleti’nin siyasi felsefesinde meydana getirdiği değişimlerin sosyal ve siyasi teşkilatlanmasına yansımaları nelerdir? biçimindeki araştırma problemine yanıt aranmıştır. Temel araştırma problemi ekseninde çeşitli yerli kaynaklar ve Türkçe’ye çevirisi yapılmış çalışmalar veri analizi yönetimiyle incelenmiştir. Araştırma deseninin, nitel araştırma yaklaşımının çeşitlerinden biri olan doküman inceleme tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda Fatih Sultan Mehmet’in şehzadelik yıllarında edindiği deneyimleri dönüşümcü liderlik anlayışını şekillendirdiği, oluşturduğu imparatorluk vizyonu çerçevesinde sosyal, kültürel ve siyasi alanda köklü dönüşümler meydana getirdiği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler: Fatih Sultan Mehmet, liderlik, dönüşümcü liderlik