Yabancılara Türkçe Öğretiminde Görev Yapan Öğretmenlerin Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi


ÖZCAN S., SALLABAŞ M. E.

İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, cilt.25, sa.1, ss.171-189, 2024 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Eğitim-öğretimde önemli bir rolü üstlenen öğretmenlerin tükenmişlik düzeyleri eğitim-öğretim sürecinin iyi bir şekilde yürütülmesinde önemli bir değere sahiptir. Yabancılara Türkçe öğretim sürecinin de nitelikli bir zeminde yürütülmesi öğretmenlerin tükenmişlik düzeyiyle doğrudan ilişkilidir. Bu nedenle bu araştırmanın amacı Suriyeli Çocukların Türk Eğitim Sistemine Entegrasyonunun Desteklenmesi Projesi (PIKTES) kapsamında (MEB, 2018) yabancılara Türkçe öğretiminde görev yapan öğretmenlerin tükenmişlik düzeylerini mezun oldukları bölümler, görev süreleri, cinsiyetleri, yabancılara Türkçe öğretimine yönelik takip ettikleri süreli yayınlar, hizmet içi eğitim dışında aldıkları eğitim doğrultusunda belirlemektir. Tarama modeline dayanan araştırmanın örneklemini PIKTES bünyesinde görev alan 218 öğretmen oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak Ergin (1996) tarafından Türkçeye uyarlanan Maslach Tükenmişlik Ölçeği ve demografik bilgi formu kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre kadın öğretmenlerin tükenmişlik düzeyleri erkek öğretmenlerin tükenmişlik düzeylerinden daha yüksektir. Ek eğitim hizmeti almayanların duygusal tükenmişlik düzeyleri ek hizmet eğitimi alanlardan daha yüksektir. Sınıf Öğretmenliği ve Türk Dili ve Edebiyatı bölümü/öğretmenliğinden mezun olan öğretmenlerin tükenmişlik düzeyleri Türkçe öğretmenlerine göre daha yüksektir. Deneyimi daha az olan öğretmenlerin tükenmişlik düzeyleri deneyimi daha fazla olan öğretmenlere göre daha yüksektir. Bu sonuçlardan hareketle PIKTES’teki öğretmenlerin tükenmişlik kaynaklarının belirlenip buna göre düzenlemelerin yapılması öğretmenlerin yaptıkları işten doyum almaları ve öğrencilerine daha yararlı olmaları açısından önemlidir.
The burnout levels of teachers who play an important role in education have an important value in conducting the education process well. Conducting the process of teaching Turkish to foreigners on a qualified basis is directly related to the burnout level of teachers. For this reason, the aim of this research is to determine the burnout levels of teachers working in teaching Turkish to foreigners within the scope of the Project on Supporting the Integration of Syrian Children into the Turkish Education System (PIKTES), in line with the departments they graduated, their terms of office, their genders, the periodicals they follow for teaching Turkish to foreigners, and the education they received outside of in-service training is to determine. The sample of the research consists of 218 teachers working in PIKTES (MEB, 2018). The Maslach Burnout Scale, which was adapted into Turkish by Ergin (1992), and personal information form was used. According to the results of the research conducted with the relational scanning model, the burnout levels of female teachers are higher. Emotional burnout levels of participants who do not receive additional education services are higher. The burnout levels of teachers who graduated from Classroom Teaching and Turkish Language and Literature department/teaching are higher than Turkish teachers. The burnout levels of teachers with 1-2 years of experience are higher than those of teachers with 3-4 and 5-6 years of experience. Based on these results, various suggestions were made to provide a more qualified education-teaching environment.