ÇUBUK AĞI AHŞAP KUBBELER


Creative Commons License

Demirbaş B., Girgin Z. C.

AURUM MÜHENDİSLİK SİSTEMLERİ VE MİMARLIK DERGİSİ, cilt.3, sa.1, ss.9-21, 2019 (Hakemli Dergi)

Özet

Geniş açıklıklı yapı ihtiyacına yönelik tasarım anlayışının, 20. yy’ın başlarından itibaren kendini gösterdiği söylenebilir. Bu anlayışta, malzeme, biçim ve taşıyıcı sistem bir bütün halinde değerlendirilir ve tasarıma katılır. 20.yy’ın ikinci yarısından itibaren gelişen lamine ahşap kompozit eleman (glulam) üretim teknolojileri, geniş açıklıklı ahşap yapı tasarımını mümkün kılmıştır. Bu çalışmada çubuk ağı kabuk sistemler genelinde; önemli bir uygulama alanı bulan tek tabakalı ahşap kubbeler incelenmektedir. Malzeme, form ve taşıyıcı sistemin verimliliği, bilinen en geniş açıklıklı ahşap kubbe örnekleri üzerinden karşılaştırmalı olarak irdelenmektedir. Kubbe maliyetine etki eden parametrelerden biri taşıyıcı sistemin tipi ve basıklığıdır, jeodezik sistem ekonomikliği ile tercih edilmektedir. Birleşimlerin teşkil biçimi ve yükleri taşıma kapasitesinin yanısıra; kubbe yüklerinin zemine aktarılma biçimi de önemlidir. İncelenen örneklerden, yüklerin payandadan çekme çemberine aktarım biçiminin en uygun çözüm olduğu görülmektedir.

It can be said that the concept of design for the needs of the wide span structure has emerged from the beginning of the 20th century. In this approach, the material, form and structural system are evaluated as a whole and are included in the design. Since the second half of the 20th century, the production of glue laminated members (glulam) has made possible to design wide span wooden structures. In this study, singlelayer reticulated wooden domes which have an important position in application area are adressed. The efficiency of the material, form and structural system is investigated on the well known largest-span timber domes. One of the parameters affecting the cost of the dome is the type and aspect ratio of the structural system, geodesic system is economically preferred. In addition to the load carrying capacity of nodes and connections, transferring of the loads on domes to the ground is also important. The load transfer from buttresses to the tension ring seems the most appropriate solution.