Sağlık Bilimleri Dergisi, cilt.4, ss.310-322, 2018 (SCI-Expanded)
Amaç: Alt ekstremite kırıklarının tedavisinde immobilizasyona bağlı tromboembolik olayları önlemek için antikoagulan profiklasisi kullanmak gerekmektedir. Biz bu çalışmada; deneysel bir sıçan kırık modelinde, faktör Xa’nın seçici olarak inhibisyon yapan rivaroksabanın ile kırık iyileşme süreci üzerine etkilerini,enoksaparin ve fondaparinuks ile kıyaslamayı amaçladık.
Yöntem: Çalışmamızda 60 adet Sprague -Dawley cinsi eşit sayıda rat 4 guruba ayrıldı ve Grup 1’e (kontrol grubu) 1 cc salin solüsyonu subkutan, grup 2’ye fondaparinuks 1 mg/kg dozunda subkutan, grup 3’e rivaroksaban 3 mg/kg dozunda oral gavaj yoluyla ve grup 4’e enoxaparin 100 anti Xa IU/kg dozunda subkutan olarak, 2 hafta boyunca günde tek doz uygulandı. Tüm gruplar 4. haftada sakrifiye edilerek kırık kallusları akut ve subakut dönemlerde biyomekanik, radyografik ve histopatolojik olarak değerlendirildi.
Bulgular: Makroskopik patolojik hareket varlığı incelendiğinde, gözlemciler arasındaki uyum istatistiksel olarak anlamlı bulundu. Grup 4’ün tam füzyon istatistiksel olarak anlamlı derecede düşük bulundu ve grup 2’deki tüm sıçanlarda tam füzyon gözlendi. Radyolojik incelemede; Grup 1’in radyolojik değerlendirme skorları grup 2 ve grup 3’den istatistiksel olarak anlamlı derecede düşük bulundu, grup 4’ün radyolojik değerlendirme skorları grup 2’den istatistiksel olarak anlamlı derecede düşük bulundu. Histopatolojik sonuçlar değerlendirildiğinde, grup 2 ve grup 3’te skorlar daha yüksek olsa da, tüm grupların histopatolojik skorları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık gözlenmedi.
Sonuç: Çalışmamızda enoksaparin, rivaroksaban ve fondaparinuksun kırık iyileşmesi üzerine herhangi bir olumsuz etkisi görülmemiş olup aksine fondaparinuks ve rivaroksabanın bir miktar olumlu etkilesi olabileceği düşünülmüştür. Rivaroksaban; oral yolla kullanılabilmesi ve monitörizasyon gerektirmemesi nedeniyle, hastalar tarafından daha kolay tolere edilebileceği ve diğer antikoagulan ajanlara iyi bir alternatif olacağı kanaatindeyiz.
Anahtar Kelimeler: Kemik iyileşmesi, Rivaroksaban, Enoksaparin, Fondaparinuks, Rat, Femur kırığı
Abstract Objective: Thromboembolic complications due to immobilization in the treatment of lower extremity fractures are the leading problems in treatment. This study was undertaken to examine the effect of a number of different anti-embolic agents, i.e. enoxaparin, fondaparinux, and rivaroxaban, on bone healing in an experimental rat model.
Methods: In our study, 60 rats of the same number of Sprague-Dawley rats were divided into 4 groups. Group 1 received 1 cc saline solution subcutaneously, group 2 fondaparinux 1 mg / kg subcutaneously, group 3 rivaroxaban 3 mg / kg oral gavage and group 4 enoxaparin 100 anti Xa IU / kg subcutaneously once daily for 2 weeks. All groups were sacrificed at 4 weeks and biochemical, radiographic and histopathologic evaluations of fractured calluses in acute and subacute periods were evaluated.
Results: A high inter-rater agreement was found for clinical assessments for the presence of pathological macroscopic mobility in the fracture line. Complete fusion was significantly lower among rats in Group 4 as compared to Groups, 1, 2, and 3. Group 2 had complete fusion. Radiological assessment scores in Group 1 were significantly lower as compared to those in Groups 2 and 3 . Also, Group 4 had significantly lower radiological scores than Group 2. Histopathological assessments showed no statistically significant differences between the study groups, although scores in Groups 2 and 3 were numerically higher.
Conclusion: In this study, enoxaparin, rivaroxaban, and fondaparinux, demonstrated no adverse impacts on bone healing. Rivaroxaban may represent a viable alternative to other anti-thrombotic agents owing to its oral administration, no requirement for therapeutic monitoring, and better patient tolerability.
Keywords: Fracture Healing, Rivaroxaban, Enoxaparin, fondaparinux, rats