Bir Kira Evi (Kadı köy)

Kalay Yüzen R., Ulubay S.

Türkiye Mimarlığında Modernizmin Yerel Açılımları XVIII 2022, İstanbul, Türkiye, 25 - 26 Kasım 2022, ss.63

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.63
  • Yıldız Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Yapı, Kadıköy’ün Moda semtinde, Yeni Fikir Sokak ile Hacı İzzet Sokak’ın kesişiminde yer almaktadır. Yapının konumlandığı arazi üzerinde, Batum Apartmanı inşa edilmeden önce bir ahşap köşk bulunduğu bilinmektedir. Bir yangın sonucu, köşkün kullanılmayacak hale gelmesi sonrasında, Batum Apartmanı inşa edilmiştir.  

1939 yılında yüksek mimar Zeki Sayar’ın tasarımı olarak inşa edilen Batum Apartmanı’na dair veriler, dönemin Artitekt Dergisi’nde, bizzat yapının mimarı Sayar tarafından ‘Bir Kira Evi (Kadı Köy)’ başlığı ile kaleme alınmıştır. Aile apartmanı olarak inşa edilen yapı, Moda Sahili’ne açılan aks üzerinde, sahilin bir arka sokağında yer almaktadır. Beş katlı bu aile apartmanının bir dairesinde, günümüzde halen Batum ailesine mensup kişilerin ikamet ettiği bilinmektedir. 

Yapı, korunaklı bir şekilde günümüze kadar ulaşmıştır. Yapının giriş holünde bulunan mermer döşeme ve duvar kaplamaları, hol iç kapısı, merdiven döşeme ve korkulukları, dairelere ait balkon korkulukları yapıldığı döneme aittir. Apartman içerisindeki ve bazı dairelerdeki pencere ve kapı doğramaları özgünlüğünü korumaktadır. Kırk üç yıldır Batum Apartmanı’nda ikamet eden Erekli ailesi ile yapılan röportajda, yapının inşasında Macar ustaların çalıştığı, yapının malzeme detaylarının kusursuz bir görünümle günümüze ulaşması ve sağlamlığının bu ustalar sayesinde olduğu bilgisine ulaşılmıştır. Yine Erekli ailesinin aktarımıyla, apartman içerisinden daire mutfaklarına ulaşan bir servis kapısının tasarlanması ve bu kapının hala kullanılıyor olması, yapının özgün bir detayıdır. Ailenin kendi dairesinde de, özgün pencere ve kapı doğramaları günümüze kadar ulaşmıştır. Erekli ailesi, kendi dairelerinin içerisinde de kullanmaya devam ettikleri pencere ve kapı doğramalarının günümüze ulaşan kalitesinden övgüyle bahsetmiş, Sayar’ın seçimleri olan apartman giriş holündeki mermerlerin hala kullanılıyor olmasına vurgu yapmışlardır.    

Yeni Fikir Sokağı yönündeki cephede, yolun asfalt kademesinin yükselmesi sonucu, bodrum kat pencereleri kotun altında kalmış ve mekanlar için kuranglez açılması ihtiyacı doğmuştur.

Bir aile apartmanı olması sebebiyle, özgün halini büyük ölçüde koruyarak, günümüze kadar ulaşmasına rağmen, kullanıcılarından edinilen bilgiye göre, yapının, yakın zamanda kentsel dönüşüm sonucu kaybı söz konusudur. Daire sakinlerinden Erekli ailesi, Batum Apartmanı’nın korunması için, 2022 yılında, tescil başvurusunda bulundukları bilgisini vermişlerdir.