Rekabetin Sefaleti: Telgraftan Mobil Telefona Türkiye'de Yabancı Sermaye ve Rekabet Dayatması


Üçer S. E.

Dönüşümün Tarihi, Tarihin Dönüşümü, Gözde Orhan, Editör, Nobel Yayınevi, İstanbul, ss.273-311, 2022

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Araştırma Kitabı
  • Basım Tarihi: 2022
  • Yayınevi: Nobel Yayınevi
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Sayfa Sayıları: ss.273-311
  • Editörler: Gözde Orhan, Editör
  • Yıldız Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu makalede Türkiye’nin modern telekomünikasyon altyapısına ilişkin iki örnek olayı eleştirel ekonomi-politik perspektifle inceliyorum. Bunların birincisi, 1870’lerde Osmanlı üzerinden Hindistan’a giden telgraf mesajlarının fiyatlarına yapılan uluslararası müdahale. İkincisiyse 2000’lerde mobil telefon piyasasına dâhil olan yabancı sermaye gruplarının düzenleyici kurumla yaşadıkları anlaşmazlık. İncelememin odağında yer alan bu örnek olayların içinde vuku buldukları farklı dönemleri birbirine bağlayan benzerlikler, yürüteceğim tartışmanın önemli ayaklarından birini oluşturuyor. Her iki dönem de uluslararası meta ve para hareketlerinin yoğunlaştığı ve sermaye piyasalarının küresel ölçekte işlediği dönemler. Buna bağlı olarak altyapı şebekelerine olan talebin yükseldiği ve altyapı yatırımlarının uluslararası fonlarla finanse edildiği dönemler. Bu ortak özellikler rekabet meselesinin gündeme gelişinin de koşullarını belirledi. Bu makalede yabancı sermaye gruplarının Osmanlı-Türkiye modern telekomünikasyon şebekelerinin düzenlenmesine dönük rekabetçi müdahalelerini bağlam ve perspektif içinde açıklamayı amaçlıyorum.