MOTIF ACADEMY JOURNAL OF FOLKLORE, cilt.15, sa.40, ss.1129-1138, 2022 (Hakemli Dergi)
Şair bazen doğrudan bazen de imgeler ve metaforlar yoluyla derdini anlatır. Söz kalbin,
gönlün, aklın tercümanı olur; sözün gücü sayesinde görünmeyen görünür kılınır. Tarihî
şahsiyeti hakkında oldukça sınırlı bilgiye sahip olunan Yunus Emre’yi tanımak, anlamak ve
paragdigmal çerçevesini çizebilmek için kılavuz, onun sözleri olacaktır. Bu çalışmada,
Yunus’un şiirlerine yansıyan yolculuğunun izleri sürülerek kendini nasıl konumlandırdığı,
kendine neler söylediği, ne gibi öğütler verdiği ve eleştirilerinin, beklentilerinin neler olduğu
tespit edilmeye çalışılacaktır. Yunus'un kendisi ile hasbihalinde Yunus, özne-nesne, seslenenseslenilen olurken kendine “Yunus, Yunus Emre, Yunus Emre’m, Miskin Yunus, Günahlı
Yunus, Derviş Yunus, Biçare Yunus, Âşık Yunus” şeklinde hitap eder. Bazı şiirlerinde ise bir iç
konuşmanın, yüzleşmenin izdüşümü yansır dizelere. Yunus’un kendine bu seslenişleri ve kimi
mahlas beyitlerinde kendiyle söyleşmeleri onun bilinç düzeyini gösterdiği gibi içinde
bulunduğu ruh halinin bir dışavurumu, bilinçaltının yüzeye çıkışı ve vermek/varmak istediği
doktrinin özlü ifadesini de oluşturmaktadır. Çalışma, Yunus’un dünya görüşünü ve tasavvuf
anlayışını da ortaya koymak açısından, bu mahlas ve hitap beyitlerinin klişe kalıplar dışında
bir insan olarak Yunus’un neler söylediğini analitik psikolojinin “ego”, “gölge” ve “benlik”
arketipleri çerçevesinde ele almayı amaçlamaktadır.
The poet expresses himself sometimes directly, sometimes through images and
metaphors. The word becomes the interpreter of the heart, heart and mind; thanks to the power
of the word, the invisible is made visible. Yunus Emre, who has very limited information about
his historical personality, will be guided by his words in order to know, understand and draw his
paradigm. In this study, it will be tried to determine how Yunus positioned himself, what he said
to himself, what kind of advice he gave, and what his criticisms and expectations were by tracing
the traces of his journey reflected in his poems. When Yunus is in conversation with himself,
Yunus addresses himself as "Yunus, Yunus Emre, My Yunus Emre, Lazy Yunus, Sinful Yunus,
Dervish Yunus, desperate Yunus, Lover Yunus", while being subject-object, calling-speaking. In
some of his poems, the projection of an inner conversation and confrontation is reflected in the
lines. These calls of Yunus to himself and his conversations with himself in some pseudonymous
couplets show his level of consciousness as well as an expression of the mood he is in, the
emergence of his subconscious mind and the concise expression of the doctrine he wants to give.
In order to reveal Yunus's worldview and his understanding of mysticism, the study aims to deal
with what Yunus says as a human being outside the stereotypes of these pseudonyms and
address couplets, within the framework of the "ego", "shadow" and "self" archetypes of
analytical psychology.