Kentsel alanlarda peyzaj sürekliliği ve daha etkin bir ekosistem işlerliğini sağlayabilmek için mevcut bazı koridorların doğal karakterinin korunmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Sağladığı ekolojik ve sosyal faydalarıyla kente nefes aldıran, ‘ekolojik koridor’ olarak nitelendirilen ve ana bileşenlerinden biri içme suyu havzaları olan bu alanlar, İstanbul’un sürdürülebilir gelişmesi açısından vazgeçilmez öneme sahiptir. Araştırmanın ele aldığı temel problem; ekolojik koridor niteliğindeki bu alanların, peyzaj yapısı ve fonksiyonlarının sunduğu potansiyellere karşın peyzaj değişimi ile geri dönüşümü olmayan doğal kaynak kayıpları yaşaması ve ekolojik koridor niteliğini kaybetmesidir. Bu alanlar, içme suyu havzalarındaki yönetimsel, yasal düzenlemeler ve plan kararlarından kaynaklı sorunların peyzaj değişimine neden olmasından dolayı zarar görmektedir. Nitekim, araştırma alanı olarak seçilen Sazlıdere-Küçükçekmece bölgesi, bu baskı unsurlarının imkan verdiği peyzaj değişimi neticesinde yeterince tahribata maruz kalmıştır. Bu çalışma, Sazlıdere Barajı ve Küçükçekmece Gölü havzalarını kapsayan İstanbul Sazlıdere-Küçükçekmece bölgesini bütüncül bir şekilde değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Çalışmada, bölgenin doğal peyzaj yapısı ve peyzaj değişimi tanımlanmış, bu hususta potansiyel ve riskler ele alınmıştır. Araştırma alanının doğal peyzaj özellikleri incelenmiş, Corine arazi örtüsü değişim haritaları ile 1990-2018 yıllarındaki mekansal peyzaj değişimi ortaya konmuştur. Araştırma alanında yıllar içerisinde yapay alanların artması toprağın geçirimliliğini azaltmakta, bu durum erozyon riski oluşturmaktadır. Tarım, orman, mera alanlarının azalması ve bu alanların yapay alanlara dönüştürülmesiyle alanın habitat ve görsel peyzaj değeri kaybolmaktadır. Bu çalışma, araştırma alanının peyzaj yapısını ve değişimini tespit ederek, ekolojik koridor planlama sürecindeki problemlerin çözülmesine katkı sağlayabilecektir. Araştırma sonunda alanın ekolojik koridor olarak nasıl değerlendirileceğinin ortaya konulması ve elde edilen verilerin planlama sürecine katkı sağlaması hedeflenmiştir.
In order to ensure landscape continuity and more effective ecosystem functioning in urban areas, there is a need to preserve the natural character of some existing corridors. These areas, which breathe life into the city with the ecological and social benefits they provide, are characterized as 'ecological corridors' and one of their main components is drinking water basins, and are of indispensable importance for the sustainable development of Istanbul. The main problem addressed in the research is that these areas, which are ecological corridors, experience irreversible natural resource losses with landscape change and lose their ecological corridor quality despite the potentials offered by landscape structure and functions. These areas are damaged due to problems arising from administrative, legal regulations and planning decisions in drinking water basins, causing landscape change. As a matter of fact, the Sazlıdere-Küçükçekmece region, which was selected as the research area, has been sufficiently damaged as a result of the landscape change enabled by these pressure factors. This study is aimed to evaluate, in a holistic manner, the Istanbul Sazlıdere-Küçükçekmece region, which includes the Sazlıdere Dam and Küçükçekmece Lake basins. Moreover, by defining the natural landscape structure and landscape change of the region, it is elaborated the potential and risks of the area. The natural landscape characteristics of the research area were examined, and the spatial landscape change in the years 1990-2018 was revealed with Corine land cover change maps. The increase in artificial areas in the research area over the years reduces the permeability of the soil, which poses a risk of erosion. The habitat and visual landscape value of the area is lost with the reduction of agriculture, forest, and pasture areas and the conversion of these areas to artificial areas. This study will contribute to solving the problems in the ecological corridor planning process by determining the landscape structure and change of the research area. At the end of the research, it is aimed to reveal how the area will be evaluated as an ecological corridor and the data obtained will contribute to the planning process.
