Research Information System
Veri Bilimi, vol.4, no.2, pp.40-48, 2021 (Peer-Reviewed Journal)
Günümüzde tedarik zinciri ağının tasarımı ve yönetimi işletmelerin rekabet avantajını
sağlamaları açısından oldukça önemli bir konu haline gelmiştir. Tedarik zinciri ağının verimli
ve hızlı cevap verebilir şekilde tasarlanması işletmeleri rakipleri arasında ön plana çıkaran
bir faktördür. Tedarik zinciri ağ tasarımında bu özellikleri sağlayabilmek içinse çeşitli
stratejiler kullanılmaktadır. Bu stratejilerden birisi de çoğunlukla üretim faaliyetlerinde
kullanılan “Just-in-Time (Tam Zamanında)” yaklaşımıdır. Yalın üretim sisteminin bir parçası
olan Tam Zamanında yaklaşımı, tedarik zincirinde “Tam Zamanında Dağıtım” olarak
benimsenmektedir. Tam zamanında dağıtım da önemli olan tedarik zinciri içinde fazla
maliyet oluşturmadan doğru kalitedeki ürününün, doğru müşteriye tam zamanında
ulaştırılmasını sağlamaktır. Bu çalışmada da iki farklı kalitedeki hammaddeden elde edilen
ürünlerin tam zamanında dağıtımını gerçekleştirecek bir tedarik zinciri ağının tasarımı
yapılmaktadır. Bu amaçla çok aşamalı karma tamsayılı optimizasyon modeli oluşturulmuş ve
GAMS programı kullanılarak çözümlenmiştir. Modelde kullanılan veri setinin Arena Input
Analyzer programı ile dağılıma uygunluğu test edilmiştir. Ayrıca K-Ortalamalar Algoritması
kullanılarak perakendeciler birbirlerine olan uzaklıklarına ve talep miktarlarına göre
kümelendirilmiştir. Bu analizde amaç elde edilen kümelerin kendi içinde benzerliklerinin
maksimum, diğer kümelere olan benzerliklerinin ise minimum yapılmasıdır. Yapılan
kümelendirme analizi sonucunda ise belirlenen dağıtım merkezi yerleri optimizasyon
modelinin sonuçları ile karşılaştırılarak modelin etkinliği vurgulanmaktadır.