İstanbul, sahip olduğu coğrafi özellikleri açısından dünyada su kıyısında kurulmuş yerleşmeler arasında ayrıcalıklı bir yere sahiptir. Ancak kırdan kente göç ve yaşanan hızlı kentleşme, İstanbul’un su ile kurduğu ilişkinin değişmesini getirmiştir. Makale, bu değişimi esas alarak 2011 yılı itibariyle İstanbul kıyı yerleşmelerinde yaşayanların toplumsal, kültürel ve ekonomik yapısını irdelemektedir. Bu irdelemede Avrupa ve Anadolu yakalarının Karadeniz ve Marmara kıyıları ile Boğaziçi’nin iki kıyısındaki yerleşmelerde gerçekleştirilen hane halkı anketleri kullanılmakta, bulgular mekânsal olarak tanımlanmaktadır. Hane halkı anketleri iki kategoride değerlendirilmiştir; 1) Sosyo-ekonomik yapı: hane halkının genel profili ve demografik yapı bileşenlerinin tanımlanması. 2) Kıyı alanlarının kullanımı: kıyı alanlarının niteliğinin, kullanıcı ile mevcut işlevler arası ilişkilerin belirlemesi. Değerlendirme sonucunda ise aşağıdaki sorular yanıtlanmaya çalışılmıştır; 1. Farklı sosyo-ekonomik yapıya sahip nüfusun yoğunlaşma gösterdiği kıyı bölgeleri, 2. Farklı sosyo-ekonomik yapıya sahip nüfusun kıyı mekanı, kıyı kullanımı ve kıyı algısının farklılaşıp farklılaşmadığı ve 3. Farklı sosyo-ekonomik yapıya sahip nüfusun yoğunlaştığı kıyı bölgelerinin fizik mekanın temel özellikleri. Çalışma sonucunda İstanbul kıyı bölgelerinde yaşayan nüfus sosyo-ekonomik açıdan farklı özelliklere sahip olsa da, kıyı algısı ve kıyı ilişkisinin çok büyük farklılık göstermediği, kentin tüm kıyı bölgelerinde yaşayanların kıyı mekanıyla ilişkisinin oldukça zayıf ve kıyıyla ilgili algı ve beklentilerinin düşük olduğu görülmüştür.
Istanbul has a privileged place among the settlements established around the world in terms of its geographical features. However, immigration from the rural to the city and the rapid urbanization that has taken place have changed the relationship that Istanbul has established with water. Based on this change, the article examines the social, cultural and economic structure of the residents of Istanbul coastal settlements as of 2011. In this review, household surveys conducted in the Black Sea and Marmara coasts of European and Anatolian enclaves and settlements on two coasts of the Bosphorus are used and the findings are defined as spatial. Household surveys were evaluated in two categories; 1) Socioeconomic structure: identification of the general profile and demographic components of households. 2) Use of coastal areas: determination of the nature of coastal areas, relationships between user and existing functions. As a result of the evaluation, the following questions were tried to be answered;
