Ahmet Mithat’ın Nizâ-ı İlm ü Dîn Adlı Eserinde Din ve Bilim Çatışması Sorunu

Creative Commons License

Taşdelen V.

Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, cilt.7, sa.2, ss.75-89, 2018 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 7 Sayı: 2
  • Basım Tarihi: 2018
  • Dergi Adı: Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.75-89
  • Yıldız Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Son iki yüzyılın en önemli tartışmalarından biri din ve bilim ilişkileri konusunda yaşanmış, konuya ilişkin başlıca iki görüş ortaya çıkmıştır. Bunlardan biri bilimselliğe giderek ideolojik bir anlam da yükleyen pozitivist öğreti, diğeri bu öğreti karşısında bir söylem üretmeye çalışan manevi yaklaşımlardır. Pozitivist öğreti çerçevesinde yazılmış, din ile bilim arasında çatışma ve uyuşmazlık olduğu tezini işleyen pek çok eser vardır. Bunlardan ikisi Fransız filozof ve araştırmacı Ernest Renan tarafından yazılan İslam ve Bilim (L’islam et la science) ve Amerikalı bilim ve kültür tarihçisi John. W. Draper tarafından yazılan Din ve Bilim Arasındaki Çatışma (History of the Conflict Between Religion and Sciences) adlı eserlerdir. Osmanlı aydınlarından Namık Kemal Renan Müdafaanamesi, Ahmet Mithat Nizâ-ı İlm ü Din isimli eserlerinde söz konusu görüşlerin eleştirisini yapmışlar; İslam’ın bilim, felsefe, eğitim, teknoloji gibi kültürel gelişimlerin karşında olmak bir yana onları en yüksek derecede desteklemiş; müminleri okuma, anlama ve bilme konusunda hemen her fırsatta teşvik etmiş olduğunu dile getirmişlerdir. Bu çalışmada Nizâ-ı İlm ü Din adlı eseri bağlamında Ahmet Mithat’ta, din ve bilim çatışması konusu ele alınacaktır.