Hangi Tanrı Öldü? Nietzsche’nin Perspektifinden Tanrı Meselesi


DEMİR S.

Eskiyeni, sa.54, ss.873-894, 2024 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: Sayı: 54
  • Basım Tarihi: 2024
  • Doi Numarası: 10.37697/eskiyeni.1463105
  • Dergi Adı: Eskiyeni
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Central & Eastern European Academic Source (CEEAS), MLA - Modern Language Association Database, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.873-894
  • Yıldız Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Nietzsche sadece Batı geleneğinde değil Doğu geleneğinde de metinleri ve fikirleri tartışılan, tekrar tekrar ele alınan önemli bir filozoftur. Örneğin Türkiye’de Nietzsche’nin hemen hemen bütün eserleri tercüme edilmiştir ve kendisi eserleri en çok tercüme edilen Avrupalı düşünürler sıralamasında üstlerde yer almaktadır. Ayrıca yine Nietzsche hakkında sadece felsefeciler tarafından değil, edebiyatçılar, teologlar, Kültürel çalışma yapanlar, sosyologlar ve hatta siyaset bilimciler tarafından bile çok sayıda bilimsel çalışma bulunmaktadır. Nietzsche’nin bu kadar yoğun ilgi görmesinin başlıca nedeni; onun felsefesine farklı açılardan bakılabilir ve farklı yönlerden yorumlanabilir olmasıdır. Herhangi bir ideolojik eğilim Nietzsche’nin fikirleriyle haklı çıkarılabilir ve tartışılabilir veya tam tersi bir ideolojik yaklaşım Nietzsche`nin fikirleri sayesinde çürütülebilir. Bu nedenle de Nietzsche kimi zaman faşist, kimi zaman anarşist, kimi zaman ateist, kimi zamanda bir sofu, hatta muhafazakâr olarak karşımıza çıkar. En çok tekrarlanan ve yorumlanan görüşlerinin başında ise, “Tanrı Öldü” sözünün yorumlanması ve Nietzsche`nin bir din düşmanı olarak gösterilmesidir. Oysa Nietzsche eleştirilerini dönemin bilim, akıl ve ahlak anlayışına karşı da yapmaktan geri durmaz. Çünkü Nietzsche ye göre geçmişten gelen bütün değerler, inançlar, kabuller insanın anlama yetisi üzerinde bir ön yargı oluşturmuştur ve bu ön yargıların yıkılması, değerlerin yeniden değerlendirilmesi, insanın kendini yeniden inşa etmesi ile mümkün olur. Nietzsche soy kütüksel bir yaklaşım izler: Başlangıçtan günümüze kadar insanlık tarihinin hatalarının izini sürmekten ne fazlasını ne de azını yapmaya çalışır. Dolayısıyla bu, metafiziğin ve batıl inancın tarihsel temelli bir yapı sökümüdür. İnsanı geçmişin yükünden kurtarmak ve onu yeniden ayağa kaldırmak gerekir. Onu sarsacak en önemli şey ise Nietzsche`nin deyimiyle Tanrı`nın ölümüdür. Çünkü ancak o zaman insan kendi düşüncesini incelemeye ve varoluşsal olarak kendini sorgulamaya başlar. Bu kısa ve öz, devrimci ifade -Tanrı`nın ölmesi- gerçekte ne anlama gelmektedir? Nietzsche bütün dinlere karşı savaşmakta mıdır? Dahası; Nietzsche esasen nasıl anlaşılmalıdır? Bu makale ile bu soruların cevabı verilerek Nietzsche hakkındaki asılsız ve haksız tartışmaların önüne geçilmiş olunacaktır.
Nietzsche is a an important philosopher whose works and ideas are have been debated and revisited not only in the Western tradition but also and in the Eastern traditions. For example, almost all of Nietzsche’s works have been translated into Turkish, and he is one the most translated European philosophers. There are also numerous scholarly works on Nietzsche, not only by philosophers, but also by literary scholars, theologians, cultural scholars, sociologists and even political scientists. The main reason for Nietzsche’ popularity is that his philosophy can be read and interpreted from a variety of perspectives. Nietzsche’s ideas can be used to support and argue for any ideological tendency, or to criticize any ideological approach. As a result, Nietzsche has been variously described as a fascist, anarchist, atheist, religious, or even conservative. His most widely held and understood opinions are his interpretation of the phrase “God is Dead” and his portrayal of Nietzsche as an anti-religious character. Nietzsche, on the otherhand, is unafraid to challenge the dominant views of science, reason, and morality. This is because, according to Nietzsche, all previous values, beliefs, and acceptances have created a prejudice against the human capacity for understanding, which can be eradicated by re-evaluating values and reconstructing oneself. Nietzsche takes a genealogical approach, aiming to trace the errors of human history from its beginnings to the present. It is a historically grounded critique of metaphysics and superstition. It is critical to release people from the shackles of the past and help them get back on their feet. According to Nietzsche, the most crucial event that will disturb him/her is God’s death. Only then can a person begin to examine his own thinking and question his fundamental identity. What does the short, revolutionary phrase “God dying” actually mean? Did Nietzsche declare war against all religions? How should Nietzsche be understood fundamentally? The present study is intended to answer these questions and to prevent unfounded and damaging discussions about Nietzsche.