“Vanitas” Temalı Eserlerde Nesnenin Temsil Ettiği “Ölüm” ve “Hiçlik” Göstergelerinin İncelenmesi

Creative Commons License

Işık M., Soylu R., Işık Y. E., Nezir M., Sepetçi H.

JSHSR Uluslararası Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırma Dergisi (International Journal of Social and Humanities Sciences Research), cilt.10, sa.100, ss.2676-2682, 2023 (Hakemli Dergi)

Özet

Avrupa sanat tarihinde fanilik ve ölüm temalarını betimleyen çok fazla eser yer alır. Özellikle 16. Yüzyıl ve 17. Yüzyıllara arasında “vanitas” ismi verilen ölüm ve fanilik temalı natürmort eserler Avrupa sanatında önemli bir üslup haline gelir. “Momente mori” (ölümlü olduğunu hatırla) ilkesiyle Hıristiyan inançlarının yaşam ve ölüm arasındaki ahlaki değerlerini sembolik bir dile dönüştüren vanitas resimleri, kompozisyon içinde kullandığı nesneleri farklı bir anlatım biçimine dönüştürür. Nesnelerin ifade ettiği bu metaforik anlatım üslubu dünyevi  zevklerin ve bilimin karşına ölüm ve faniliği ifade eden nesneler kullanarak görsel algılamayı madde ve mana arasında gerçekleşen içsel bir düşünme biçimine taşır. Orta Çağ‟danbaşlayarak, Rönesans ve Barok dönemde  işlenen  vanitas  teması,  toplum  açısından  insanın  dünyanın  maddi  zenginliğine  karşı  din,  yaşam  ve  ahlak  ilişkili sosyolojik bağlamını görsel bir dil üzerinden kurar.

There  are  many  works  depicting themes  of  mortality  and  death  in  European  art  history.  Especially  between  the  16th  and  17th centuries, naturemorte works  with the theme of death and mortality, called "vanitas", became an important style in European art. Vanitas paintings, which transform the moral values of Christian beliefs between life and death into a symbolic language with the principle of "momente mori" (remember that you are mortal), transform the objects used in the composition into a different form of expression.  This  metaphorical style  of  expression  expressed  by  objects  carries  visual  perception  to  an  internal  way  of  thinking between matter and meaning, by using objects that express death and mortality, as opposed to worldly pleasures and science. The theme of vanitas, which started from the Middle Ages to the Renaissance and Baroque periods, establishes the sociological context of religion, life and morality in terms of society, against the material wealth of the world, through a visual language.