Sihirli Belge Fotoğrafın Osmanlı Devletinde Kabulü, Gelişimi ve II. Abdülhamid Dönemi


Creative Commons License

Çiçek E.

Social Sciences Studies Journal, cilt.4, ss.4581-4589, 2018 (Hakemli Dergi)

Özet

ÖZET

                19. Yüzyılda bulunuşundan bu yana özellikle teknik açıdan değişim ve dönüşüm geçirerek ilerleyen fotoğraf, günümüzde kullanım ve etki anlamında adeta disiplinler arası bir aygıt ya da sanayi makinası noktasına ulaşmıştır. Nitekim sanat eğitiminin her türlüsü toplumları ve evreni güzele ve daha iyiye taşıdığı ön kabulünden hareketle plastik sanat olarak fotoğraf; bireyi hayata hazırlamada önemli bir işlev gördüğünü söylemek mümkündür. En sade ve bilinen anlamıyla “anı dondurmak” anlamında kullanılan fotoğraf sözcüğü aslında kullanıldığı günden beri birçok ihtiyacı karşılamıştır. Zira günümüzde tüm disiplinlerde işe yarar hale gelen fotoğraf, sanat yanının yanı sıra; sağlık, mühendislik, giyecek, yiyecek vb. alanların hepsinde fonksiyonel hale gelmiştir.

Zamanın ruhunu yakalamak ve geniş bir coğrafyada var olan alan hakimiyetini sürdürme arayışında olan Osmanlı padişahlarının çağı yakından takip etme arayışlarıyla  Tanzimat Fermanı ve  Osmanlı Devletine  fotoğrafın getirilişi arasında zamansal paralellik aynı döneme denk gelmektedir. Söz konusu arayış yaklaşık 100 yıl sürmüştür.  28 Ekim 1839 tarihinde İstanbul’da yayınlanan Takvim-i Vekayi gazetesinde fotoğrafın keşfinin ilanı verilerek bu aracın kullanım kılavuzu yer almıştır. Bu ilan Osmanlı’nın fotoğraf aracı ile yazılı anlamda ilk tanışmasıdır. Osmanlı’da yapılan bu ilandan bir yıl sonra yani 1940 yılında bir dünya fotoğraf gezisine çıkan Fransız ressam Vorace Vernet, Charles Marie Bouton ve Frederic Goupil Fespuet, Ortadoğu gezisinden sonra (Suriye, Şam, İskenderiye, Kahire, Sina, Filistin)  İzmir’e uğramıştır. Bu bağlamda, Fotoğraf makinesini icadının tüm dünyaya duyurulduğu tarihten bir yıl sonra İzmir’e ve İstanbul’a ulaşan bu fotoğraf sanatçıları ya da gezginleri  Anadolu’yu ilk kez fotoğraflayarak tarihe not düşmüşlerdir.

                Çalışmada;  Osmanlı devleti padişahları içerisinde II. Abdülhamid hanın sanata verdiği destek ve önem seçilen örnek fotoğraf çalışmaları üzerinde incelenmiş ve yorumlanmıştır. Dönemi içerisinde sanatçı ve sanatı koruyan padişah II. Abdülhamid; fotoğrafın meraklısı olmakla birlikte aynı zamanda kendisi de fotoğraf çekmekte ve fotoğraf sanatıyla yakından ilgilenmiştir.

                Değerlendirme ve sonuç olarak; Osmanlı devleti içerisinde kurumsallaşma yolunda ilerleyen fotoğraf sanatının etkisi yurt içinde ve yurtdışında beklenen etkiyi yaptığı sonucuna varabiliriz. II. Abdülhamid Fotoğrafçılığa verdiği önemle özellikle bir yandan yurtdışında Osmanlı devletinin propagandasını yaparken diğer yandan ise yurt içinde İmparatorluğun her yerine gitme şansı olmadığı için gidemediği yerlerin fotoğraflarını çekerek İmparatorluktaki gelişmeleri bu şekilde takip etmiştir. Böylece Sihirli belge fotoğrafın Osmanlı Devletinde kabulü, gelişimi beklenen etkiyi yaratmıştır denilebilir.          

                Anahtar Kelimeler: Fotoğraf, Sanat, İletişim, II. Abdülhamid.

ABSTRACT

                Since its founding in the nineteenth century, the photography, which has been going through a change and transformation from a technical point of view, has reached the point of being an interdisciplinary device or an industrial machine. In fact, photography as a plastic art was taken from the pre-admission of art education and all kinds of societies and the universe; It is possible to say that it has an important function in preparing the individual for life. In fact, the word the moment an, which is used in the simplest and the most literal sense, has met many needs since the day it was used. Today, photography, which has become useful in all disciplines, besides art; health, engineering, clothing, food and etc... have become functional in all areas.

                The temporal parallelism between the revival of the Ottoman Empire and the introduction of the Ottoman Empire in the search for closely following the age of the Ottoman sultans seeking to maintain the spirit of time and the pursuit of space in a wide geography coincide with the same period. The search continued for about 100 years. Calendar-i Vekayi newspaper published on October 28, 1839 in Istanbul announced the discovery of the photograph and the user guide of this tool. This is the first acquaintance of the Ottoman in the written sense of photography. One year after the Ottoman declaration, the French painter Vorace Vernet, Charles Marie Bouton and Frederic Goupil Fespuet, who went on a world tour in 1940, visited Izmir (Syria, Damascus, Alexandria, Cairo, Sinai, Palestine). . In this context, the photographers, who reached Izmir and Istanbul one year after the date the camera was announced to the world, photographed Anatolia for the first time and made a note of this history.

                In this study; The Ottoman Empire in the sultans II. Abdulhamid period, the support and importance given by him to art has been examined and interpreted on selected photo works. The sultan, who protected the artist and the art in his period.; At the same time he was also very interested in photography.

                As a result; We can conclude that the effect of the art of photography, which is on the path of institutionalization within the Ottoman state, has the effect expected in Turkey and abroad. II. Abdulhamid, especially with the importance he gave to photography, while making propaganda of the Ottoman state abroad, on the other hand, he took photographs of places he couldn't go to because he didn't have a chance to reach any where in the country and followed the developments in the Empire in this way. Thus, the acceptance of the Magic document photograph in the Ottoman State, the development has created the expected effect.