Journal of Turkish Studies, no.10, pp.719-752, 2015 (Peer-Reviewed Journal)
In Art history education, students need to know and examine
artistic forms, artists and art works of their own culture as well as other
various countries’. Miniature art is one of the unique and traditional art
forms of Turkey.
Topkapi Palace Museum has the most important and interesting
examples of the Turkish Miniature Art that dated to different periods of
Ottoman Empire. At the same time, they are historical documents that
reflect the historical, economic and social life of Ottoman Empire. These
miniatures are also very appropriate art works that can be used to
investigate for the purpose of ‘contributing to the understanding of the
importance of art and its place in the community’ of the teaching of art
history.
The aims of this study are to contribute to the understanding of the
importance of miniature art in art history education and give an example
of how miniature paintings can be used for the teaching of secondary
school art history education at Topkapi Palace Museum Library. For this
example the miniatures of the Surname-i Hümayun manuscript was
determined. This manuscript was choosen; because it primarily
comprises the most important examples of classical Ottoman miniature
style. Another reason is that it is one of the most appropriate manuscripts
of Topkapi Palace Museum that can be connected with educational
objectives of art history education and learning about the miniature art.
In this paper, firstly the Turkish miniature art, Surname-i the Turkish education system were examined which based on the
literature review study. And then what kind of relationship could be
established between the teaching of art history and Surname-i Hümayun,
how the miniatures of this manuscript can be utilized in the teaching of
art history were sampled for secondary school students.This sampling
was based on “Visual Arts Education for Primary and Secondary Schools"
course that was put into effect in 2005 and “Selective Visual Art for
Secondary Schools” course that was put into effect in 2014.
The half of the objectives of the “Visual Arts Education for Primary
and Secondary Schools" course is related to the teaching of art history.
The educational objectives related to art history teaching take place in
the learning area of “Cultural Heritage” and “Art Criticism and Aesthetic”.
Miniature art is a separate learning module in the context of the “Selective
Visual Art Education for Primary and Secondary Schools”. There is
educational objectives related to art history learning such as to develop
the skills of assimilating the information that the students were gained
and to appreciate artists and artworks through making analysis,
synthesis and interpretation. Miniatures of the Surname-i Hümayun
manuscript can be examined within the context of educational objectives
of visual art education courses related to art history and miniature at the
Topkapi Palace Museum. Art history education can be supported by the
Museum through several studies and projects.
Sanat tarihi eğitiminde öğrencilerin, Dünya’nın çeşitli ülkelerindeki
sanat eserleri ve sanatçıları olduğu kadar, kendi kültürlerindeki sanatsal
üretim biçimleri, sanatçıları ve sanat eserlerini incelemeye ve öğrenme
ihtiyaçları vardır. Minyatür sanatı Türklerin karakteristik ve geleneksel
sanatlarından biridir.
Topkapı Sarayı Müzesi’nde Türk minyatür sanatının farklı dönem
ve kültürlerine ait en başarılı ve ilginç örnekleri bulunmaktadır. Bu
minyatürler aynı zamanda Osmanlı devrinin tarihini, ekonomik ve sosyal
hayatını yansıtan birer tarihi belgedirler. Ayrıca sanat tarihi öğretiminin
‘sanat eserlerlerinin öneminin ve toplum içindeki yerinin anlaşılmasına
katkıda bulunmak’ amacına yönelik inceleme için de çok uygun
eserlerdir.
Bu çalışmanın amacı, minyatürlerin sanat tarihi eğitimindeki
öneminin anlaşılmasına katkıda bulunmak ve Topkapı Müzesi
Kütüphanesi’ndeki minyatür sanatı eserlerinden, ortaokul sanat tarihi
öğretiminde nasıl faydalanılabileceği konusunu örneklendirmektir. Bu
örneklendirme için Surname-i Hümayun adlı yazmanın minyatürleri
seçilmiştir. Bu eserin seçilme nedeni, öncelikle klasik dönem Osmanlı
minyatür üslubunun karakteristik bir örneği olmasıdır. Diğer bir neden
Surname-i Hümayun’un konu ve tasarım açısından ortaokul öğretim
programında yer alan “Görsel Sanatlar Dersi”nin sanat tarihi ve minyatür
eğitimi ile ilgili hedefleriyle ilişkiler kurulabilecek Topkapı Sarayı
Müzesi’ndeki en uygun yazmalarından biri olmasıdır.
Bu makalede öncelikle alan yazın taramasına dayalı olarak Türk
minyatür sanatı, Surname-i Hümayun eseri, sanat tarihi eğitimi ve Türk
eğitim sistemi içinde sanat tarihi öğretimi incelenmiştir. Daha sonra
sanat tarihi öğretimi ile Surname-i Hümayun arasında nasıl bir ilişki
kurulabileceği, bu yazmanın minyatürlerinden sanat tarihi öğretiminde
nasıl faydalanılabileceği, ortaöğretim düzeyindeki öğrencilere yönelik
olarak örneklenmiştir. Bu örnekleme, 2005 yılında uygulamaya konan
“İlkokul ve Ortaokul Görsel Sanatlar Eğitimi” dersi ve 2014 yılında
uygulamaya konan “Ortaokullar İçin Seçmeli Görsel Sanatlar” derslerine dayandırılmaktadır.
“İlkokul ve Ortaokul Görsel Sanatlar Eğitimi” dersi hedeflerinden
yarısına yakını sanat tarihi öğretimi ile ilişkilidir. Sanat tarihi öğretimine
yönelik kazanımlar bu dersin öğrenme alanlarından “Kültürel Miras” ile
“Sanat Eleştirisi ve Estetik” içinde bulunmaktadır. Minyatür sanatı,
“Ortaokullar için Seçmeli Görsel Sanatlar” dersi kapsamında ise başlı
başına bir öğrenme modülü olarak yer almaktadır. Bu derste sanat tarihi
öğretimine ilişkin analiz, sentez ve yorum yoluyla öğrencilerin edindikleri
bilgileri özümsemeleri ve sanat eserlerini daha anlamlı
değerlendirilmeleri becerilerini geliştirmeye yönelik kazanımlar
bulunmaktadır. Topkapı Sarayı Müzesi’ndeki Surname-i Hümayun
yazması minyatürleri görsel sanatlar eğitimi içinde yer alan sanat tarihi
ve minyatürle ilgili eğitsel hedefler kapsamında incelenebilir. Böylece
sanat tarihi eğitimi, Müze tarafından yapılacak çeşitli çalışmalar ve
projelerle desteklenebilir.