Erken Cumhuriyet Dönemi Misyoncu Dergiciliği: Folklor Postası


Harmancı M.

İSTANBUL ÜNIVERSITESI EDEBIYAT FAKÜLTESI TÜRK DILI VE EDEBIYATI DERGISI (TÜDED), cilt.64, sa.1, ss.97-116, 2024 (ESCI)

Özet

Folklor dergileri; folklor tarihi araştırmalarının seyrini, dönemin aydınlarının folklora bakışını ve çalışmalarını, yapılan araştırmalarda elde edilen bilgi ve bulguları takip edebilmeyi sağlaması açısından geçmişte de günümüzde de önemli bir değer ihtiva eder. Türkiye’de ilk folklor dergisi 1928 yılında yayın hayatına başlayan Halk Bilgisi Mecmuası’dır. Bu dergiyi 1929 yılında ilk sayısı çıkan Halk Bilgisi Haberleri ve 1943 yılında yayınlanmaya başlayan Folklor Dergisi takip eder. Ancak Halk Bilgisi Mecmuası ve Folklor Dergisi sadece birer sayı çıkmıştır. 1944 yılında yayınlanmaya başlayan ve 1946 yılına kadar 19 sayısı çıkan Folklor Postası, düzenli yayınlanan ikinci folklor dergisidir. Bu çalışma, Türk folklor dergilerinin en eskilerinden biri olan ve Türk folklor araştırmaları açısından önemli bir yere sahip Folklor Postası dergisinde yayımlanan yazılara ve yazarlara odaklanarak Cumhuriyet’in ilk dilimindeki folklor anlayışını ve halk bilgisi çalışmalarının seyrini ortaya koymayı amaçlamaktadır. İncelemede Folklor Postası dergisinin tüm sayılarından hareketle bir Cumhuriyet portresi sunulmaya çalışılmıştır. Bu amaç doğrultusunda dergideki kapak sözlerinden, görsellere; yazılardan halk bilimine hizmet eden araştırmacılara kadar tüm izler takip edilmiştir. Folklor Postası, muhtevası itibariyle Türk kültürü, sosyolojisi, edebiyatı, tarihi ve folkloru bakımından zengin veri kaynağı sunan bir hazine niteliği taşırken Cumhuriyet’in yüzüncü yılında, Cumhuriyet aydınlarının çalışmaları ve yazılarıyla folklora verdikleri desteğin vesikası niteliğindedir.

Folklore journals have important value both in the past and currently in terms of allowing one to follow the course of folklore history research, the view and studies of the intellectuals of the period on folklore, and the information and findings obtained in research. The first folklore journal in Türkiye was the Halk Bilgisi Mecmuası [The Folklore Periodical], which started its publication life in 1928. This journal was followed by Halk Bilgisi Haberleri [Folklore News], the first issue of which was published in 1929, and Folklor Dergisi [Folklore Journal], which started publication in 1943. However, Halk Bilgisi Mecmuası and Folklor Dergisi only published one issue each. Publishing 19 issues between 1944-1946, Folklor Postası [Folklore Post] was the second folklore magazine to be published regularly. This study aims to reveal the understanding of folklore and the course of folklore studies in the first period of the Republic by focusing on the articles and authors published in Folklor Postası, one of the oldest Turkish folklore journals and an important area for Turkish folklore research. The analysis attempts to present a portrait of the Republic based on all 19 issues of Folklor Postası magazine. For this purpose, the analysis follows all traces in the magazine, from cover words and articles to visuals and researchers serving folklore. Folklor Dergisi is a treasure that provides a rich data source in terms of its content pertaining to Turkish culture, sociology, literature, history, and folklore and is a proof of the support Republican intellectuals gave to folklore through their works and writings in this current year when we celebrate the centennial of the Republic.