Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Karikatür Kullanımı

Kılıç G.

8. Yıldız Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi, İstanbul, Türkiye, 23 - 24 Aralık 2021, cilt.1, ss.1-182

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Cilt numarası: 1
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.1-182
  • Yıldız Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Karikatür Kullanımı

Anahtar Kelimler: Yabancı Dil olarak Türkçe Öğretimi, Karikatür, Kültür Aktarımı

 

Yabancı dil olarak Türkçenin öğretimi 1980’lerden beri ülkemizde akademik olarak üzerinde çalışılan bir konu olmuştur. Günümüzde çerçevesi daha da genişleyen bu alanda, ders malzemesi olarak birçok seçeneğin bulunmasının yanı sıra farklı yaklaşımlar ve projelerle yeni açılımlar da yapılmaktadır. Bu bildiri, Cornell Üniversitesi’nin yürütücülüğünde çalışmakta olduğumuz Using Turkish Caricatures as a Way of Teaching Language (Türkçe Öğretiminde Karikatürlerin Kullanımı) projesi hakkındadır. 

Proje, Türk dilini, Türk kültürü üzerinden karikatürlerle öğretmeyi amaçlamaktadır. Dil ve kültür arasındaki ilişki ve bütünlük düşünüldüğünde dil öğretiminin aynı zamanda bir kültür aktarımı olduğu ve kültür aktarımı olmadan dilsel anlamda yetkinlik kazanılamayacağı bilindiğinden dili, kültür üzerinden sunmak ayrı bir önem arz etmektedir. Karikatürlerin toplumda olup bitenlerin özeti olduğu düşünülürse Türk kültürünün çeşitli yönlerini, nasıl oluştuğunu ve nasıl değiştiğini anlamak için kaynak görevi üstlendikleri açıkça görülebilir.

Söz konusu projede, içlerinde karikatür bulunan Cumhuriyet öncesine ait 4, Cumhuriyet sonrasına ait 8 olmak üzere toplamda 12 adet gazete ve dergi kaynak olarak belirlenmiştir. Kaynakların seçimi, Cumhuriyet öncesine ait olanların tamamı gazete, Cumhuriyet sonrasına ait olanların ikisi gazete altısı dergi olacak şekilde içeriklerine göre sınıflandırılmıştır. Kaynak taramasında izlenen yol, Cumhuriyet öncesine ait olanlar için geçmişten günümüze, Cumhuriyet sonrasına ait olanlar için ise günümüzden geçmişe doğrudur En azı iki aylık en çoğu iki yıllık bir zaman dilimini kapsayan kaynakların taraması kendi içinde ikişer aşamadan oluşan üç bölümde tamamlanmıştır. Kaynaklardan elde edilen karikatürler tasnif edilirken günlük hayatta öğrenicinin karşısına sıklıkla çıkabilecek soyut ve somut, konu ve kavramlar 35 alt başlık halinde belirlenmiş, bu başlıklar “Sosyal Hayat, Tarihi Olaylar, Şehirler ve İlişkiler” olarak daha geniş kapsamlı dört ana başlık altında toplanmıştır. Projede belirlenen başlıklarla ilgisi ve güncel hayata uygunluğu açısından ağırlıklı olarak Cumhuriyet sonrası karikatürlere yer verilmiş, bu bağlamda 10 farklı karikatüristin ilgili başlıklar altındaki çizimlerinden yararlanılmıştır. Projede elde edilen sonuçlara uygun olduğu tespit edilen karikatürler hâlihazırda bir yayın haline getirilmiş ve basılma aşamasındadır.