Akademik Veri Yönetim Sistemi
Turkish Studies, cilt.15, sa.1, ss.263-282, 2020 (Hakemli Dergi)
Günümüzde öğretmenlik mesleği için üniversite bünyesi içinde eğitim fakültelerinin yönetiminde akademik alan bilgisi, genel kültür ve pedagojik alan bilgisi eğitimi verilmektedir. Böylece akademik ve toplumsal gereksinimleri karşılayabilecek nitelikli öğretmenlerin yetiştirilmesi amaçlanmaktadır. Osmanlı devletinde ilk olarak öğretmenlik mesleğini icra edenler medreselerdeki müderrisler ve daha sonra dönemin ilkokulları olan ilk öğretmenler, sıbyan mekteplerindeki muallimlerdir ve medreselerdeki müderrislerdir. Modernitenin önermelerine uygun şekilde öğretmen yetiştirme fikri Batıda ilk olarak Fransız devrimi ile başlamışyan, Osmanlı Devleti’nde ise 1848 yılında ilk öğretmen okulu olan Darülmuallimîn’nin açılması ile gerçekleşmiştir. Darülmuallimîn başlangıçta rüşdiye mekteplerine öğretmen yetiştirme amacıyla kurulmuş; daha sonra sıbyan mektepleri, idadiler ve sultanilere öğretmen yetiştirmeye başlamıştır. Uzun yıllar Çapa’daki görkemli binasında hizmet veren bu kurum 2014 yılında fen lisesine dönüştürülerek tarih sahnesindeki yerini almıştır. Türkiye’de öğretmen yetiştirmede uzun yıllar önemli bir rol üstlenmiş olan Darülmuallimîn’in, coğrafya öğretmeni yetiştirilmedeki yeri bu çalışmanın esas amacını oluşturmuştur. Bu çalışmada nitel araştırma yönetemlerinden doküman incelemesi kullanılmıştır. Bu kapsamda geçmişten günümüze kadar geniş bir bakış açısı ile genelde öğretmen yetiştirmede, özelde de coğrafya öğretmeni yetiştirme konusunda yapılanlar incelenmiştir. Dokümanların içeriğini analiz etmek için de eski adıyla Çapa Öğretmen Okulu’nda yeni adıyla ise Çapa Fen Lisesi’ndeki resmi yazışma belgeleri, coğrafya ders kitapları ve öğretim programları, yardımcı ders kitapları, eğitim istatistikleri ve diğer dokümanlar incelenmiştir. Elde edilen bulgulara göre; Darülmuallimîn’in ya da Çapa Öğretmen Okulu’nun ülke çapındaki okullara coğrafya öğretmeni yetiştiren, coğrafya ders kitapları ve coğrafya öğretim programları hazırlayan önemli bir role sahip olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Coğrafya öğretmeni, Öğretmen yetiştirme, Çapa Öğretmen Okulu, Darülmuallimîn, , Eğitim tarihi.
Prospective teachers are provided with general culture, pedagogical formation and special field education in higher education institutions, especially in education faculties. With this training, it is aimed to train fully equipped teachers who can meet the needs of the age. In the Ottoman period, firstly, the teachers who performed the teaching profession were the teachers in the primary schools and the professors in the madrasas. The idea of teacher training, which started with the French revolution, was found in the Ottoman Empire in 1848 with the opening of Darülmuallimîn. This institution continued to exist under different names during the Republican era and in 2014, the mission of educating teachers ended with the transformation of the school into a science high school. Darülmuallimîn was an important place in the history of education in Turkey. It played an important role in teacher training. The main purpose of this study is to determine the contribution of Darülmuallimîn to the training of geography teachers. For this purpose, document analysis method, one of the qualitative research designs, was used. In this research, which focuses on the training of geography teachers, it has been examined what has been done and what success has been achieved in terms of teacher training in general and especially in the training of geography teachers from the 19th century to the present day. In order to make in-depth analysis, geography books and programs, supplementary resources, statistics and other documents were examined. As a result of the findings; It has been determined that Çapa Teacher Training School, known as Darülmuallimî, has trained geography teachers in schools in all regions of the country and played an important role in the preparation of geography textbooks and curricula.
Keywords: Geography Teacher, Darülmuallimîn, Çapa Teacher School, Teacher Training, History of Education.