Ankara Odtü Kütüphanesi


KIRBAŞ AKYÜREK B.

Docomomo Türkiye 31 Ekim-2 Kasım, Türkiye Mimarlığı'nda Modernizmin Yerel Açılımları, Erzurum, Türkiye, 31 Ekim 2014, ss.28

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Erzurum
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.28
  • Yıldız Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

ODTÜ Kütüphanesi, Türkiye’deki modern mimarlığın önemli bir deneyimi olan ODTÜ yerleşkesinin vazgeçilemez bir öğesidir. ODTÜ kampusu; fakülte binaları, yurtlar, kütüphane, rektörlük binası, kafeterya, alt yapı ve peyzaj çalışmaları, 1961 yılında açılan uluslararası mimari proje yarışmasının sonucunda, Mimar Behruz Çinici ile öğrencisi ve eşi Altuğ Çinici tarafından tasarlanmış ve yapı- laştırılmıştır. Kütüphane binası, tüm öğrencilerin ve aynı zamanda akademik personelin eğitim ve araştırma faaliyetleri kapsamında sıklıkla zaman geçireceği bir birim olduğu için diğer fakülte ve kampus yapılarından farklı bir öneme sahiptir. Bu sebeple, Behruz Çinici’nin yoğun araştırma ve titiz çalışmaları ile büyük bir özenle tasarlanmıştır. 1966 yılında temelleri atılan ODTÜ Kütüphanesi’nin, ilk bölümü 1967 yılında, ikinci bölümü ise 2 yıllık bir inşaat süresinden sonra 1975 yılında tamamlanmıştır. Ankara-Eskişehir yolundan ayrılarak, üniversiteye giren ana trafik arterinin idari merkeze ulaştığı yerde, ODTÜ Kütüphanesi masif ana 2 okuma bloğu ile kendini gösterir. Yapı, ana kitap ve okuma hacmi ile beraber görsel-işitsel salonları, seminer odaları, sergi salonları ve ofis odalarından oluşur. Toplamda; 8 okuma, 2 gösteri salonu ve 1 sergi salonu ile 12.000 m2 alanı kapsamaktadır. Düzenli bir dolaşım ağı çerçevesinde planlanan bina kütlesi, belirli bölgelerindeki farklı işlevlerin gereksinimlerine uygun olarak özelleştirilmiş, yer yer parçalanmıştır. Binanın giriş bölümü; ana trafik arteri ile ODTÜ Kampusunun bel kemiği olan “alle” arasında bir geçiş aksı oluşturur ve bu aks fonksiyonel açıdan binayı 2’ye böler. Giriş hacminin sağında yer alan cephelerde, Rektörlüğe kom- şu olan alçak katlı bölümlerde kullanıcılar bireysel ve/veya grup halinde kendi kitaplarını getirerek geç saatlere kadar çalışabilirler. Giriş aksının sol kısmında ise 2 parçalı ana okuma bloğu bulunur. 3 katlı olan bu bölümde; alt katta ödünç alma, fotokopi ve devamında referans kitap alma birimi, üst katlarda ise okuma salonları yer alır. Binanın kuzey cephesinde ise otopark alanında ayrı bir girişi bulunan Solmaz İzdemir Konferans ve Sinema Salonu bulunur. Günümüzde aktif bir şekilde kullanılan ODTÜ Kütüphanesi, ilk inşa edildiği yıllardan itibaren hem öğrencilerin, hem akademik personelin gerek bireysel, gerek grup olarak eğitim ve araştırma faaliyetlerini yürütmelerine ortam sağlamaktadır. Türkiye’nin en geniş ve değerli koleksiyonlarından birine sahiptir ve kütüphanecilikte raflı sistemin Türkiye’deki ilk örneğidir. ODTÜ Kütüphanesi, sadeliği ve rasyonelliği ön plana çıkaran, brüt betonun ve beyaz çimentonun cephelerde hâkimiyetini hissettirdiği, modern bir yapıdır. Kampus içerisindeki diğer yapılarla bü- tüncül bir yaklaşımla Behruz Çinici’nin “doğaçlamacı” mimari üslubu ile tasarlanmış ve yapılaştırılmıştır. Binanın alçak katlı bölümleri, komşu olduğu Rektörlük binasının cepheleri ile tasarımsal bir bütünlük oluştururken, her cephesi farklı bir tasarım ürünüdür. Kampustaki diğer binalar gibi bu bina da betonarme olarak inşa edilmiştir, metal doğramalı cephelerinde brüt beton ve beyaz çimento kullanıma ek olarak, yer yer traverten kaplamalar bulunur. İç mekân düzenlemelerinde ise, Çinici’nin kampus içindeki diğer tasarımlarına kıyasla, brüt beton etkisi daha çok merdivenkovalarında hissedilmekte, okuma ve kitaplık alanları fonksiyonlarına elverişli şekilde kolaylıkla ışık alabilecek, çalışma koşullarına uygun açık renklerde ahşap ve benzeri malzemelerle düzenlenmiştir.