Türk Çocuk Edebiyatında Meslekler ve Toplumsal Cinsiyet

Creative Commons License

Turhan O. , Karaca Turhan F. , Baş B.

Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, cilt.50, sa.1, ss.1-30, 2021 (ESCI İndekslerine Giren Dergi)

  • Cilt numarası: 50 Konu: 1
  • Basım Tarihi: 2021
  • Dergi Adı: Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi
  • Sayfa Sayıları: ss.1-30

Özet

Children are affected by messages in novels in terms of gender identity and

occupational development, hence this study aims to examine occupational

stereotypes. Accordingly, it was designed as a holistic single case study and ninety

Turkish children's novels selected by criterion sampling were examined. Document

analysis was administered on selected children's novels according to occupational

investigation and classification criteria. Data were analysed by using qualitative and

quantitative analysis and findings were presented descriptively. Findings revealed that

in Turkish children's novels men had various occupations more than women did.

Additionally, more detailed information was given about men's occupations. There

were occupational areas in which men and women converged and diverged in terms of

frequency and variety. Men and women had occupations with both high and low

prestige. However, men were more closely associated with occupations with high

prestige while women with low prestige. Men and women had both traditional and

non-traditional occupations. However, men were mostly associated with traditional

occupations and women with non-traditional occupations. Consequently, it was

observed that in Turkish children's novels, occupations were processed in line with

gender roles. However, counter examples displaying that women were breaking

gender roles on occupational grounds and that occupational segregation and

stereotypes between men and women was reduced also existed.

Çocuklar edebiyat kitaplarındaki iletilerden cinsiyet kimliği ve mesleki gelişim açısından

etkilendiği için çalışma kapsamında mesleki kalıp yargıların incelenmesi amaçlanmıştır.

Bu doğrultuda bütüncül tek durum deseninin kullanıldığı bu çalışmada, ölçüt örneklem

ile seçilen doksan Türk çocuk romanı incelenmiştir. Seçilen çocuk romanları, meslek

inceleme ve meslek sınıflandırma ölçütlerine göre doküman incelemesine tabi

tutulmuştur. Toplanan veriler nitel ve nicel olarak analiz edilmiş ve bulgular betimsel

olarak sunulmuştur. Bulgulara göre Türk çocuk romanlarında erkekler, kadınlara göre

daha çok ve daha çeşitli mesleğe sahiptir. Ayrıca erkeklerin meslekleri hakkında daha

detaylı bilgi verilmektedir. Mesleklerin sıklığı ve çeşitliliği açısından erkeklerin ve

kadınların ortak paydada buluştuğu ve birbirinden ayrıştığı mesleki alanlar

bulunmaktadır. Erkekler ve kadınlar hem yüksek hem de düşük itibarlı mesleklere

sahiptir. Ancak erkekler yüksek itibarlı mesleklerle, kadınlarsa düşük itibarlı mesleklerle

daha çok ilişkilendirilmektedir. Erkekler ve kadınlar hem geleneksel hem de geleneksel

olmayan mesleklere sahiptir. Ancak erkekler daha çok geleneksel mesleklerle, kadınlar

ise geleneksel olmayan mesleklerle ilişkilendirilmektedir. Sonuç olarak Türk çocuk

romanlarında mesleklerin toplumsal cinsiyet rolleri doğrultusunda işlendiği

görülmektedir. Ancak kadınların mesleki olarak toplumsal cinsiyet rollerinden

sıyrıldığını, erkekler ve kadınlar arasındaki mesleki ayrışmanın ve kalıplaşmanın

azaldığını gösteren örnekler de mevcuttur.