Türk Çocuk Edebiyatında Meslekler ve Toplumsal Cinsiyet


Creative Commons License

Turhan O., Karaca Turhan F., Baş B.

Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, cilt.50, sa.1, ss.1-30, 2021 (ESCI)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 50 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2021
  • Dergi Adı: Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Emerging Sources Citation Index (ESCI)
  • Sayfa Sayıları: ss.1-30
  • Yıldız Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Çocuklar edebiyat kitaplarındaki iletilerden cinsiyet kimliği ve mesleki gelişim açısından etkilendiği için çalışma kapsamında mesleki kalıp yargıların incelenmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda bütüncül tek durum deseninin kullanıldığı bu çalışmada, ölçüt örneklem ile seçilen doksan Türk çocuk romanı incelenmiştir. Seçilen çocuk romanları, meslek inceleme ve meslek sınıflandırma ölçütlerine göre doküman incelemesine tabi tutulmuştur. Toplanan veriler içerik analiziyle incelenmiş ve bulgular betimsel olarak sunulmuştur. Bulgulara göre Türk çocuk romanlarında erkekler, kadınlara göre daha çok ve daha çeşitli mesleğe sahiptir. Ayrıca erkeklerin meslekleri hakkında daha detaylı bilgi verilmektedir. Mesleklerin sıklığı ve çeşitliliği açısından erkeklerin ve kadınların ortak paydada buluştuğu ve birbirinden ayrıştığı mesleki alanlar bulunmaktadır. Erkekler ve kadınlar hem yüksek hem de düşük itibarlı mesleklere sahiptir. Ancak erkekler yüksek itibarlı mesleklerle, kadınlarsa düşük itibarlı mesleklerle daha çok ilişkilendirilmektedir. Erkekler ve kadınlar hem geleneksel hem de geleneksel olmayan mesleklere sahiptir. Ancak erkekler daha çok geleneksel mesleklerle, kadınlar ise geleneksel olmayan mesleklerle ilişkilendirilmektedir. Sonuç olarak Türk çocuk romanlarında mesleklerin toplumsal cinsiyet rolleri doğrultusunda işlendiği görülmektedir. Ancak kadınların mesleki olarak toplumsal cinsiyet rollerinden sıyrıldığını, erkekler ve kadınlar arasındaki mesleki ayrışmanın ve kalıplaşmanın azaldığını gösteren örnekler de mevcuttur.

Children are affected by messages in novels in terms of gender identity and occupational development, hence this research aims to examine occupational stereotypes. Accordingly, it was designed as a holistic single case study and ninety Turkish children's novels selected by criterion sampling were examined. Document analysis was administered on selected children's novels according to occupational investigation and classification criteria. Data were analyzed through content analysis and findings were presented descriptively. Findings reveal that in Turkish children's novels men have more various occupations than women. Additionally, more detailed information is given about men's occupations. There are occupational areas in which men and women converge and diverge in terms of frequency and variety. Men and women have both high- and low-profile occupations. However, men are more closely associated with high-profile occupations and women with low-profile occupations. Men and women have both traditional and non-traditional occupations. However, men are mostly associated with traditional occupations and women with non-traditional occupations. Consequently, it is observed that in Turkish children's novels, occupations are processed in line with gender stereotypes. However, counter examples displaying that women are occupationally breaking gender stereotypes and that occupational stereotypes and gender segregation between men and women is reduced also exist.