Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, cilt.50, sa.1, ss.1-30, 2021 (ESCI İndekslerine Giren Dergi)
Children are affected by messages in novels in terms of gender identity and
occupational development, hence this study aims to examine occupational
stereotypes. Accordingly, it was designed as a holistic single case study and ninety
Turkish children's novels selected by criterion sampling were examined. Document
analysis was administered on selected children's novels according to occupational
investigation and classification criteria. Data were analysed by using qualitative and
quantitative analysis and findings were presented descriptively. Findings revealed that
in Turkish children's novels men had various occupations more than women did.
Additionally, more detailed information was given about men's occupations. There
were occupational areas in which men and women converged and diverged in terms of
frequency and variety. Men and women had occupations with both high and low
prestige. However, men were more closely associated with occupations with high
prestige while women with low prestige. Men and women had both traditional and
non-traditional occupations. However, men were mostly associated with traditional
occupations and women with non-traditional occupations. Consequently, it was
observed that in Turkish children's novels, occupations were processed in line with
gender roles. However, counter examples displaying that women were breaking
gender roles on occupational grounds and that occupational segregation and
stereotypes between men and women was reduced also existed.
Çocuklar edebiyat kitaplarındaki iletilerden cinsiyet kimliği ve mesleki gelişim açısından
etkilendiği için çalışma kapsamında mesleki kalıp yargıların incelenmesi amaçlanmıştır.
Bu doğrultuda bütüncül tek durum deseninin kullanıldığı bu çalışmada, ölçüt örneklem
ile seçilen doksan Türk çocuk romanı incelenmiştir. Seçilen çocuk romanları, meslek
inceleme ve meslek sınıflandırma ölçütlerine göre doküman incelemesine tabi
tutulmuştur. Toplanan veriler nitel ve nicel olarak analiz edilmiş ve bulgular betimsel
olarak sunulmuştur. Bulgulara göre Türk çocuk romanlarında erkekler, kadınlara göre
daha çok ve daha çeşitli mesleğe sahiptir. Ayrıca erkeklerin meslekleri hakkında daha
detaylı bilgi verilmektedir. Mesleklerin sıklığı ve çeşitliliği açısından erkeklerin ve
kadınların ortak paydada buluştuğu ve birbirinden ayrıştığı mesleki alanlar
bulunmaktadır. Erkekler ve kadınlar hem yüksek hem de düşük itibarlı mesleklere
sahiptir. Ancak erkekler yüksek itibarlı mesleklerle, kadınlarsa düşük itibarlı mesleklerle
daha çok ilişkilendirilmektedir. Erkekler ve kadınlar hem geleneksel hem de geleneksel
olmayan mesleklere sahiptir. Ancak erkekler daha çok geleneksel mesleklerle, kadınlar
ise geleneksel olmayan mesleklerle ilişkilendirilmektedir. Sonuç olarak Türk çocuk
romanlarında mesleklerin toplumsal cinsiyet rolleri doğrultusunda işlendiği
görülmektedir. Ancak kadınların mesleki olarak toplumsal cinsiyet rollerinden
sıyrıldığını, erkekler ve kadınlar arasındaki mesleki ayrışmanın ve kalıplaşmanın
azaldığını gösteren örnekler de mevcuttur.