Türkiye de Ekonomi Politikaları ve Ülke Mekânında Değişim 1980 2012


Creative Commons License

Sakarya A.

MEGARON / Yıldız Technical University, Faculty of Architecture E-Journal, cilt.9, sa.4, ss.243-254, 2014 (Hakemli Dergi)

Özet

Mekân sürekli değişen, statik olmayan bir yapıya sahiptir. Bu değişim mekânı etkileyen etmenlerin değişiminden kaynaklanmaktadır. Ülke mekânı üzerinde bir inceleme yapıldığında ise ekonomi politikalarının, mekânın değişiminde önemli bir etken olduğu görülmektedir. Bu değişim yerleşmeler özelinde, yerleşmelerin organizasyonunda, yerleşme merkezlerinin konumlanmasında, merkezlerin etki alanı sınırlarının değişmesinde gibi farklı şekillerde gerçekleşmektedir. Bu çerçevede, bu çalışmada ekonomi politikalarına bağlı olarak Türkiye ülke mekânın değişimi, merkez ve etki alanı kavramları çerçevesinde incelenmiştir. Makalede 1960- 1980, 1980- 2002 ve 2002- 2012 dönemleri, Türkiye’de farklı ekonomi politikalarının geçerli olduğu dönemler olarak ele alınmıştır. Dönemlerin başlangıç ve bitiş koşulları, genel yapıları incelenmiş ve karşılaştırılmıştır. Ayrıca bu karşılaştırmalar farklı ekonomik ve nüfus göstergeler ile desteklenmiştir. Bu karşılaştırmalar neticesinde dönemlerin ekonomi politikalar ve ekonomik göstergeler kapsamında farklılaştıkları noktalar ortaya konulmuştur. Bu farklılaşmaların ülke mekânına yansıması 1980, 2000 ve 2012 yılı kapsamında, nüfus ve kara yolu ulaşım verileri kullanılarak il bazında merkez ve etki alanlarını gösteren haritalar ile analiz edilmiştir. Sonuç olarak 1960- 1980 dönemini yansıtan 1980 yılı haritasında merkez ve etki alanlarının ülke mekânında daha dengeli dağıldığı, ancak 1980-2002 dönemini yansıtan 2000 yılı ve 2002- 2012 dönemini yansıtan 2012 yılı haritalarında ise bu dengeli yapının giderek kaybolduğu görülmüştür

Space has a continuously changing and dynamic structure, originating out of the factors that affect it. An examination of nation space reveals that economic policies are an important factor affecting that space. The change is visible in various structures, such as in the inner structure of settlement, in the organization of settlements, in the location of center, and at borders of sphere of influence. With this framework, and based on economic policies, this study looked at changing nation space through the concepts of center and sphere of influence. The time frames 1960-1980, 1980-2002 and 2002-2012 were evaluated, as they were periods of markedly different economic policies in Turkey. The general structure, and conditions at the start and end of each were compared, supported with different economic and demographic indicators. The result is a picture of the factors that differentiate these time frames from each other. Then follows an analysis of the reflection of these differentiations on nation space. This was done using maps with population and road transportation data in the context of the years 1980, 2000 and 2012. As a conclusion, it was found that the map of 1980, which reflects the 1960-1980 period, revealed a relatively balanced distribution of center and sphere of influences on the nation space, while in the maps of 2000 and 2012, reflecting the 1980-2002 and 2002-2012 period respectively, this balanced distribution had gradually disappeared.