Kutlu annenin çiçek dünyasındaki kutlu yansımaları


koçak a., GÜNALTAY BAŞAK M.

RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, sa.Ö13, ss.741-754, 2023 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Sembol dünyası içinde güzellikleri, renkleri, narinlikleri ve kokularıyla çiçeklerin ön plana çıktığı görülür. Özellikle çiçekle kadın arasında ilişki kurulur ve çiçek, kadınla ilgili sembollerin vazgeçilmez bir unsuru olarak sanat ve edebiyatta dikkat çeker. Çok eski çağlardan bu yana insan hayatının önemli bir parçası olmasının yanında ritüellere eşlik eden çiçeğin kutsalla ilişkisi çeşitli akademik araştırmalarda özellikle vurgulanır. Mit dünyasında da tanrıçalarla ilişkilendirilen çiçek, daha sonra kutsal annenin bir sembolü olarak görülür. Geçişten bugüne kutsal olanı anmada önemli bir yeri olan çiçek tek tanrılı dinlerde de yerini koruyarak kadınla ilişkilendirilir. Hristiyanlıkta “Tanrı doğuran” yani “Theotokos” olarak nitelenen Meryem Ana, ona atfedilen özellikler doğrultusunda çiçek dünyasının merkezinde yerini alır ve özellikle çiçeklerle birlikte anılır. Meryem Ana ile ilgili anlatılarda çiçek sembolüne sıkça rastlanır. Kaynaklarda onun fiziksel görünüşü hakkında bilgilere yer verilirken doğanın eşsiz güzelliklerinden olan çiçeklerle bedeninin bazı bölümleri özdeşleştirilir. Onun saçları, teni, elleri ya da parmaklarının narinliğinden bahsedilirken çiçeklerden örnekler verilir. Meryem Ana ile ilgili anlatılarda karşılaşılan çiçeklerden; zambak, gül, lale, menekşe, nilüfer, kadife çiçeği, hanımeli ve sarmaşık geleneksel uygulamalarda da dikkat çeker. Bu çiçekler bazen Meryem Ana tarafından gerçekleştirilen bir mucizeye eşlik ederken bazen de bir damla gözyaşıyla birlikte yası ifade eder. Bu çalışmada kutsal anneye layık görülen çiçeklerle, bu çiçeklerin Meryem Ana’ya ait hangi özellikleriyle nasıl bir bağlantı kurulduğu yansıttığı değerlendirilecektir.
In the world of symbols, flowers come to the foreground with their beauty, colours, delicacy and fragrance. In particular, a relationship is established between flowers and women, and the flower draws attention in art and literature as an indispensable element of symbols related to women. In addition to being an important part of human life since ancient times, the relationship of the flower, which accompanies rituals, with the sacred is emphasised in various academic studies. The flower, which is also associated with goddesses in the world of myth, is later seen as a symbol of the holy mother. The flower, which has an important place in commemorating the sacred from the transition to the present day, preserves its place in monotheistic religions and is associated with women. In Christianity, the Virgin Mary, who is described as "Deiparous" or "Theotokos", takes her place at the centre of the flower world in line with the characteristics attributed to her and is especially commemorated with flowers. The flower symbol is frequently encountered in narratives about the Virgin Mary. While the sources include information about her physical appearance, some parts of her body are identified with flowers, which are among the unique beauties of nature. When talking about the delicacy of her hair, skin, hands or fingers, examples of flowers are given. Among the flowers encountered in the narratives about the Virgin Mary; lily, rose, tulip, violet, lotus, marigold, honeysuckle and ivy also draw attention in traditional practices. While these flowers sometimes accompany a miracle performed by the Virgin Mary, sometimes they express mourning with a drop of tear. In this study, it will be evaluated how these flowers reflect the connection between the flowers deemed worthy of the holy mother and the characteristics of the Virgin Mary.