Research Information System
11. Uluslararası Akademik Araştırmalar Kongresi (ICAR), Ankara, Turkey, 25 - 26 July 2023, pp.291-292
Doku mühendisliği, farklı tipteki dokuları onarmak, iyileştirmek veya değiştirmek için uygun
sentetik veya doğal doku iskelelerini kullanmaktadır. Hücresizleştirilmiş dokular bu alanda
kullanılan doğal doku iskelelerine iyi bir örnektir. Hücresizleştirme işlemi, dokuların hücresel
bileşenlerinin çıkarılmasıyla bir ekstraselüler matriks (ECM) iskelesi elde etmeyi
amaçlamaktadır. İdeal hücresizleştirme işlemi birçok faktöre bağlı olduğundan metodolojik bir
altın standardı bulunmamaktadır; bununla birlikte araştırmacılar, ECM yapısının mekanik ve
biyokimyasal özelliklerini korumayı hedefleyerek fiziksel, kimyasal, enzimatik yöntemler ve
bu yaklaşımların kombinasyonu dahil olmak üzere birçok çeşitli hücresizleştirme protokolleri
geliştirmişlerdir. Fiziksel yöntemler arasında süperkritik karbondioksit (scCO2) yardımıyla
hücresizleştirme ise son yıllarda popülerlik kazanmıştır. Bu yöntemi diğerlerinden ayıran en
büyük avantaj, ECM yapısının mekanik özelliklerinin ve bulundurduğu çeşitli protein ve
sitokinlerin yüksek oranda korunmasıdır. Bu çalışma kapsamında, kesimhaneden elde edilen
koyun aortu süperkritik sıvı ekstraksiyon (SFE) cihazında scCO2 ile 1 saat muamele edilip
ardından gece boyunca 0,1% Triton X-100’de bırakılarak hücresizleştirilmiştir. Ardından
barındırdığı genetik materyal ve protein miktarı açısından karakterize edilmiştir. Bu iki
yöntemin kombiniyle hücresizleştirilen koyun aortunun işlem görmemiş dokuya kıyasla genetik
materyalinde %93 oranında azalma olduğu tespit edilmiştir. Ardından hücresizleştirilmiş ECM
yapısındaki total protein, kolajen I (COL I), kolajen III (COL III), elastin (ELN) ve
glikozaminoglikan (GAG) miktarının işlem görmemiş dokuya göre hangi oranlarda korunduğu
ölçülmüştür. Analiz sonuçlarına göre ölçülen protein miktarları sırasıyla %94,18, %94,95,
%86,32, %78,57 ve %86,54 oranında korunduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak kullanılan hibrit yöntemle başarılı bir şekilde %93’lük oranda hücresizleştirme işlemi gerçekleştirilmiş olup elde
edilen ECM yapısının biyokimyasal özellikleri yüksek miktarlarda korunmuştur.