Research Information System
II.Uluslararası Rumeli Sempozyumu, Kırklareli, Turkey, 12 - 13 April 2019, no.16, pp.1-2
Çeviribilimde
yazara karşın çevirmenin “ikincil” bir konumda olması uzun yıllardır
tartışılagelen bir sorunsaldır. Bu “asimetrik güç ilişkisi”nin metni tek bir
anlama sahip, “kapalı” bir birim ve yazarı anlamın belirleyicisi olarak gören
edebiyat kuramlarından kaynaklandığı bilinmektedir. Söz konusu eşitsizlik,
“yazarın ölümü” tartışmalarıyla sarsılmış ve yapısalcılık sonrası bakış
açısıyla “söküme uğratılmaya”
çalışılmıştır. Ancak bu yazar söylemi daha geniş bir bakış açısıyla
irdelenmelidir çünkü söz konusu söylem sadece Çeviribilim’e ya da edebiyata ait
olmadığı gibi son dönem sömürgecilik faaliyetleriyle de başlamamıştır ve yazarı
öldürerek yerine konulan “çoğulcu”, bireyci yapısalcılık sonrası söylem de
aslında yazarı doğuran söylemin (politik ve ekonomik temelleri açısından)
yeniden vücut bulmuş hali olarak görülebilir.
Coğrafi
keşiflerle ve Rönesans’la kendini “bilen, düşünen özne” olarak dünyanın
merkezine koyan “Batılı beyaz adam”, “keşfeden,
hükmeden ve belirleyen” bir söylemle karşımıza çıkmış ve politik ve
ekonomik temellere dayanan bu söylemini hayatın her alanına, her tür disipline
taşımıştır. Dünyayı “keşfeden batılı adam” kendini “yaratıcı” olarak
tanımlayınca karşısındaki tüm ötekiler ona “sadakat” göstermekle yükümlü olan
“nesne”lere dönüşmüştür. Bunun edebiyata izdüşümü ise “kadirimutlak” yazar
olmuştur. Öte yandan, herkesin yazar olabileceği “sınırsız”, “parçalanmış” ve
“çoğulcu” bir ortam sunma iddiasındaki yapısalcılık sonrası bakış daha örtük
güç ilişkileriyle kurulmuş yeni bir siyasal projenin düşünsel ayağı olarak
görülebilir. Bu bildiri, kuramlardan, betimleyicilik gibi kuramsal temelli
yöntemlerden kopan ve disiplinlerarasılıkla dizginsiz bir açılıma giden
Çeviribilim’in bir disiplin olarak geleceği ve çeviribilim araştırmalarının
yöntembilimsel sorunlarını yazar söyleminin doğumu ve ölümünün politiğini temel
alarak incelemeye çalışacaktır.
Anahtar
kelimeler: yazar söylemi, yazarın ölümü,
çeviribilim, yapısalcılık sonrası.