Akademik Veri Yönetim Sistemi
ATAG24, İstanbul, Türkiye, 16 - 18 Kasım 2021, ss.1
Bu çalışmanın amacı, farklı mevsimlerde gerçekleştirilen GNSS (Global Navigation Satellite
System) verilerinin değerlendirilmesi ile elde edilen deformasyon parametrelerinin (yer
değiştirme, hız, gerinim) belirlenmesi ve mevsimsel değişimlerin belirlenen deformasyon
parametreleri üzerindeki etkilerinin araştırılmasıdır. Bu amaç kapsamında, TUSAGA-Aktif (
Türkiye Ulusal Sabit GNSS Ağı-Aktif) ağının 25 sürekli GNSS istasyonu ilişkin 2015 – 2019
yılları arasında her bir yıla ait Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarda gerçekleştirilen 3 günlük
GNSS verileri kullanılmıştır. GNSS verileri, GAMIT/GLOBK 5.34 yazılımı ile ITRF-14
referans sisteminde değerlendirilerek istasyonlara ilişkin deformasyon parametreleri
belirlenmiştir. Değerlendirme sonuçları analiz edilerek, mevsimsel değişimlerin GNSS konum
doğruluğu ve deformasyon parametreleri üzerindeki etkileri incelenmiştir.
GNSS konum doğruluğunu belirlemek amacıyla, ilgili veri seti üzerinde yıllık ve ilgili yıla
ilişkin Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarına ait tekrarlılık değerleri belirlenmiş ve ortalama
olarak yatay bileşende 1.07 mm düşey bileşende ise 3.98 mm olarak hesaplanmıştır.
Mevsimsel değişimin, deformasyon parametreleri üzerindeki etkisinin belirlenmesi amacıyla 25
TUSAGA-aktif istasyonuna ait zaman serileri oluşturulmuş, bu istasyonlara ilişkin hız ve
gerinim parametreleri tüm veri seti (2015 – 2019) ve farklı mevsim dönemleri için ayrı ayrı
hesaplanmıştır. Ayrıca, ilgili GNSS istasyonlarına ilişkin yatay deformasyonlar kullanılarak
çalışma bölgesi için iki boyutlu gerinim analizi yapılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre,
istasyonlara ilişkin koordinat zaman serilerinde yıllık etkilerin yanında mevsimsel değişimlerin
etkileri de saptanmış ve mevsimsel değişimlerin deformasyon parametreleri üzerinde istatistiksel
olarak anlamlı bir etkiye neden olduğu görülmüştür. Özellikle yaz döneminde düşey bileşenin
yatay bileşene göre doğruluğunun daha düşük olduğu saptanmıştır.