Die grammatischen Besonderheiten von Gülşehris Mantıku't-Tayr

Creative Commons License

Merhan A.

Türk Dilleri Araştırmaları, cilt.21, sa.1, ss.143-159, 2011 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 21 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2011
  • Dergi Adı: Türk Dilleri Araştırmaları
  • Sayfa Sayıları: ss.143-159
  • Yıldız Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Anadolu’nun Türkçe yazan ilk şairlerinden Gülşehri, 13. yüzyılın sonu ile 14. yüzyılın başında Kırşehir’de yaşamıştır. 1301/2 yılnda Felekname adlı eserini Fars diliyle, 1317 yılında ise İran şairi Feriddüdin Attar’dan serbest çeviri yoluyla Mantıku’t-Tayr eserini Türk diliyle kaleme almıştır. Mantıku’t-Tayr çevirisinin Anadolu’daki ilk Türkçe eserlerden olması eserin dil yönünden önemini gösterir. Bu nedenle biz de bu çalışmamızda daha önce 2003 yılında Almanya’da hazırladığımız doktora tezimizden yararlanarak eserdeki dil özelliklerini ele aldık. Çalışmamızın ağırlık noktasını eserdeki fonetik ve morfolojik özellikler oluşturmaktadır. Ancak az da olsa hem Gülşehri’nin yaşamına, eserlerine, Mantıku’t- Tayr’ının önemine ve konusuna, hem de Arapça ve Farsça sözcüklerin az olduğu söz varlığına değindik.

Gülşehri, one of the first Anatolian poets writing in Turkish, lived in Kırşehir from the end of the 13th century until the early 14th century. He wrote his work called Felekname in Persian language in 1301/2 and he made a free translation into Turkish language of a work called Mantıku’t-Tayr of a Persian poet known as Farīd ud-Dīn Attār (Attar of Nishapur). The fact that the translation of Mantıku’t-Tayr was one of the earliest Turkish works in Anatolia displays the significance of the work in terms of language. Consequently, the language characteristics of the aforementioned work have been discussed in this study taking into account of our doctoral dissertation we prepared in Germany in 2003. The main focus of our study consists of phonological and morphological properties. In addition to this, we have also mentioned slightly the life and works of Gülşehri, the significance and subject of Mantıku’t- Tayr as well as the vocabulary in which Arabic and Persian words are found rarely.