Millî eğitimin, özellikle millî konuların öğretilmesinde ve bir ülkenin geçmişine, bugününe ve geleceğine dair önemli kararların alınmasında katkısı oldukça büyüktür. Hayatın en önemli duraklarından biri olan millî eğitimin insan üzerindeki rolü tartışılmaz bir gerçektir. Millî konuların öğretiminde Türkçe eğitimi ayrı bir öneme sahiptir. Bu sebeple Türkçe eğitiminin öğretim programından ders kitaplarına kadar titizlikle planlanması gerekir. Ortaokul çağı somut işlemlerden soyut işlemlere geçiş dönemi olduğu için bu dönemde millî egemenlik ve demokrasi konularında verilecek nitelikli bir eğitim oldukça önemlidir. Bu çalışmanın amacı, millî egemenlik ve demokrasi kavramlarına Türkçe Eğitimi'nde ne kadar yer verildiğini tespit etmektir. Bu amaç doğrultusunda 2019 Türkçe Dersi Öğretim Programı ve 2019-2020 eğitim-öğretim yılında okutulan 5, 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki millî egemenlik ve demokrasi kavramlarıyla ilişkili hedefler, kazanımlar, temalar ve metinler tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmada nitel araştırma desenlerinden temel nitel araştırma deseni kullanılmış, veriler doküman incelemesi yoluyla elde edilmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen veriler içerik analizi yoluyla kategorilere ayrılmış ve ulaşılan bu bulgular betimsel analizle yorumlanmıştır. Çalışmada ilk olarak güncel Türkçe Dersi Öğretim Programı’ndaki genel ve özel amaçlara bakılmıştır. Genel amaçlarda 2 amacın, özel amaçlardan da 1 amacın millî egemenlik ve demokrasi kavramıyla ilişkili olduğu belirlenmiştir. Türkçe Dersi Öğretim Programında incelenen bir diğer bölüm, temalar bölümüdür. Programda yer verilen 16 temadan 5’inde millî egemenlik ve demokrasi kavramlarıyla doğrudan ilişkili konulara yer verildiği tespit edilmiştir. Bu tespit yapılırken temaların altında yer verilen konular önemli bir gösterge olmuştur. Millî egemenlik ve demokrasi kavramlarının temaların içindeki oranına bakıldığında, gayet iyi bir orana sahip olduğu söylenebilir. Neredeyse temaların üçte biri millî egemenlik ve demokrasi kavramlarıyla ilişkilidir. Türkçe Dersi Öğretim Programında son olarak incelenen kısım kazanımlar kısmıdır. Programda yer alan 5, 6, 7 ve 8. sınıf dinleme/izleme, okuma, konuşma ve yazma kazanımlarının hiçbirinde millî egemenlik ve demokrasi kavramlarıyla doğrudan ilişki tespit edilememiştir. Bu durum oldukça dikkat çekicidir çünkü özellikle ders kitaplarının içindeki etkinlikler, ders içi aktiviteler, sınav soruları vb. hazırlanırken kazanımlar dikkate alınmaktadır. Dolayısıyla öğrencinin en çok dikkat ettiği ve aktif olduğu bu alanlarda millî egemenlik ve demokrasi kavramlarıyla karşılaşma olasılığı düşmektedir. Bu durum programdaki bir eksiklik olarak görülebilir. Hazırlanacak olan programlarda kazanımlar içerisinde de genel ve özel amaçlara, temalara uygun olarak millî egemenlik ve demokrasi kavramlarına yer verilmesi, bu kavramların öğrenciler tarafından daha iyi özümsenmesini sağlayacaktır. Ayrıca bu kavramların öğretilmesinde, sarmal bir öğretimin planlanması, bu konuda istenilen hedeflere ulaşılmasını kolaylaştıracaktır.
National education, especially in the teaching of national issues and in making important decisions about the past, present and future of a country, is quite great. The role of national education, which is one of the most important stops of life, on human beings is an indisputable fact. Turkish education has a special importance in the teaching of national subjects. For this reason, Turkish education should be planned meticulously from the curriculum to the textbooks. Since the secondary school age is the transition period from concrete transactions to abstract transactions, a qualified education to be given in the subjects of national sovereignty and democracy is very important in this period. The aim of this study is to determine how much space is given to the concepts of national sovereignty and democracy in Turkish Education. In line with this purpose, the objectives, achievements, themes and texts related to the concepts of national sovereignty and democracy in the 2019 Turkish Course Curriculum and the 5th, 6th, 7th and 8th grade Turkish textbooks taught in the 2019-2020 academic year were tried to be determined. In the study, basic qualitative research design was used from qualitative research designs and data were obtained through document review. The data obtained as a result of the research were divided into categories through content analysis and these findings were interpreted by descriptive analysis. In this study, first of all, the general and specific objectives of the current Turkish Course Curriculum were examined. It was determined that 2 objectives in general purposes and 1 purpose in special purposes were related to the concept of national sovereignty and democracy. Another section examined in the Turkish Course Curriculum is the themes section. It was determined that 5 of the 16 themes included in the program included issues directly related to the concepts of national sovereignty and democracy. While making this determination, the issues included under the themes have been an important indicator. When we look at the ratio of the concepts of national sovereignty and democracy in the themes, it can be said that it has a very good ratio. Almost a third of the themes are related to the concepts of national sovereignty and democracy. Finally, the achievements in the program were examined and none of the 5th, 6th, 7th and 8th grade listening/watching, reading, speaking and writing achievements could be directly related to the concepts of national sovereignty and democracy. This is quite remarkable because the achievements are taken into consideration especially when preparing the activities in the textbooks, in-class activities, exam questions, etc. This is a deficiency because the possibility of encountering the concepts of national sovereignty and democracy in the activities during the course process decreases. In the programs to be prepared, the inclusion of the concepts of national sovereignty and democracy in the achievements will enable students to better understand these concepts. In addition, in the teaching of these concepts, planning a spiral teaching will facilitate the achievement of the desired goals in this regard.
