GÖZÜN İŞLEVSEL DÖNÜŞÜMÜNÜN ANALİZİ


Günay İ. E.

Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, cilt.8, sa.1, ss.294-320, 2024 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 8 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2024
  • Doi Numarası: 10.30561/sinopusd.1403285
  • Dergi Adı: Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM), Root Indexing, Sobiad Atıf Dizini
  • Sayfa Sayıları: ss.294-320
  • Yıldız Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Teknolojik gelişmeler doğrultusunda iletişim sistemleri insanın görme biçimi ve bu biçim üzerinde şekillenen düşünsel yapısında oldukça etkilidir. İmaj teknik hale gelmiştir ve in-sanın bakışı da mekanikleşmiştir. Yeni görme biçimleri insan yaşamının tüm alanlarında düşünsel olarak dönüştürücü bir etkiye sahip olmuştur. Modern görsel kültür yeni bir görsel temsil ve algı modeli olarak perspektifle başlamıştır ve fotoğraf, televizyon, bilgisayar temelli teknolojiler ve günümüzde yapay zekâ ve büyük veri gibi yenilikler insanın görme biçimleri ve düşünsel dünyalarında etkin unsurlar haline gelmişlerdir. 19. yüzyıldan sonra İletişim ağlarının gelişmesi ve dijitalleşmesiyle enformasyonun yoğunluğu ve hızı insanın algısında gözü ön plana çıkararak, insanı gözü üzerinden dönüştürmektedir. Bu dönüşüm insanın görme biçimini kontrol altına alarak rasyonelleştirmekte ve tüketim düzeniyle bütünleştirmektedir. Günümüzde sistem insanları gözü merkeze alarak göstergeler üzerin-den algısal ve düşünsel olarak kendine uyumlandırmaktadır. Bu bağlamda çalışmamızda görmenin biçimleri ya da rasyonelleşmesi perspektif ve optik üzerinden, sonrasında ağlar üzerinden anlatılmaya ayrıca tüketim düzeninde gözün nasıl kontrol altına alınarak üze-rinde iktidar kurulduğu gösterilmeye çalışılacaktır. Araştırmamız nitel bir yaklaşımla ve doküman analizi yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Çalışmamız hem ülkemizdeki düşünsel çalışmaların kuramsal birikimine hem de iletişim teknolojilerinin gelişimi temelinde insanın gözün merkezde olduğu görme biçimleri üzerinden nasıl algısal ve düşünsel olarak sistemle uyumlu bir şekilde dönüştüğüyle ilgili literatüre katkıda bulunmayı hedeflemektedir. İnsa-nın sistemle uyumlu bir şekilde dönüşümünün göz üzerinden açıklanmaya çalışılması çalışmayı önemli kılmaktadır.

In line with technological developments, communication systems are very effective in shaping people's perspectives and their intellectual structure. The image has become technical, and the human gaze has become mechanical. New ways of seeing have had an intellectually transformative effect on all areas of human life. Modern visual culture started with perspective as a new model of visual representation and perception, and innovations such as photography, television, computer-based technologies, and today, artificial intelligence and big data have become active elements in people's ways of seeing and intellectual worlds. With the development and digitalization of communication networks after the 19th century, the density and speed of information bring the eye to the forefront in human perception and transforming humans through their eyes. This transformation takes control of people's ways of seeing, rationalizes it, and integrates it with the consumption pattern. Today, the system adapts people perceptually and intellectually through indicators, focusing on the eyes. In this context, in our study, we will try to explain the forms or rationalization of vision through perspective and optics, and then through networks, and also show how power is established by controlling the eye in the consumption order. Our research was conducted with using a qualitative approach and document analysis method. Our study aims to contribute both to the theoretical accumulation of intellectual studies in our country and to the literature on how humans transform perceptually and intellectually in harmony with the system, based on the development of communication technologies, through forms of vision in which the eye is at the center. Trying to explain the transformation of humans in harmony with the system through the eye makes the study important.