Dijital Ağlarda Bir Heyula Dolaşıyor: Gönüllü Çevirmenler Tarafından Karl Marx’ın Yeniden Yazımı


Görgüler Z., Demirsoy H. M.

İstanbul Üniversitesi Çeviribilim Dergisi, sa.20, ss.13-31, 2024 (Hakemli Dergi)

Özet

Gelişmeye devam eden ağ toplumu birçok alan gibi çeviriyi de yeniden inşa etmektedir. Çeviri pratiğinin farklı süreçlerle gelişip farklı sonuçlar doğrultusunda deneyimlendiği dijital çağda yeniden yazım ve yeniden çeviri pratikleri de bu dönüşümden etkilenmekte ve ağ toplumunda yükselen demokratikleşme hareketlerine dahil olmaktadır. Karl Marx’ın fikirlerini yeniden yazan ve yeniden çeviren bir açık bilim hareketi olan Öncül Analitik Felsefe topluluğu da Türkiye’de daha yaygın görülen kıta felsefesi geleneğinin yerine analitik felsefe geleneğini öne çıkarırken yeniden yazım ve yeniden çeviri pratiklerine başvurmaktadır. Topluluk, Marx’ın “yabancılaşma” kavramı, “sömürgecilik” ve “tarihsel sınıf mücadelesi” gibi temalar çerçevesindeki fikirlerine yönelik gerçekleştirdiği yeniden yazımı ve yeniden çeviriyi analitik felsefe perspektifinden yapmaktadır. Bütün bu bilgiler ışığında, Öncül Analitik Felsefe topluluğunun gönüllü çevirmenlerinin profilleri, Karl Marx’ın fikirlerini yeniden yazım ve yeniden çeviri sebepleri, süreçleri, Marx’ın fikirlerinin yeniden yazımının bugünün toplumunda ne ifade ettiği, “çevrimiçi sosyal çeviri”, “çevrimiçi işbirlikçi çeviri”, “topluluk çevirisi” ve “kullanıcı türevli çeviri içerik üretimi” kavramları çerçevesinde netnografik çözümleme yöntemiyle incelenmektedir. Bu çerçevede gerçekleştirilen kaynak-erek temelli içerik çözümlemesinin ardından sözü edilen topluluğun kurucusu, yazarı ve çevirmeni ile yapılan söyleşiden elde edilen yanıtlara tematik çözümleme uygulanmaktadır. Bunun sonucunda dijital ağlarda Marx’ın fikirlerinin analitik felsefe geleneğinden hareketle yeniden yazımı ve yeniden çevirisinin sadece Marx’a farklı bir bakış getirmesi değil, aynı zamanda ağ toplumunda gerçekleşen demokratikleşme hareketlerine de katkı sağlaması beklenmektedir.

Rewriting practices are changing in the digital age. One open science movement is the Öncül Analitik Felsefe [Premise Analytical
Philosophy] community, rewrites and retranslates the ideas of Karl Marx through the tradition of analytical philosophy instead
of the continental philosophy tradition that is more common in Türkiye. The community rewrites and retranslates Marx’s ideas
within concepts such as alienation, colonialism, and historical class struggle. In light of this information, this study examines
within its Rewriting practices are changing in the digital age. One open science movement is the Öncül Analitik Felsefe [Premise Analytical
Philosophy] community, rewrites and retranslates the ideas of Karl Marx through the tradition of analytical philosophy instead
of the continental philosophy tradition that is more common in Türkiye. The community rewrites and retranslates Marx’s ideas
within concepts such as alienation, colonialism, and historical class struggle. In light of this information, this study examines
within its scope the profiles of the volunteer translators of the Öncül Analitik Felsefe community, their reasons for rewriting
and retranslating Karl Marx’s ideas, their processes, and what the rewriting of Marx’s ideas means in today’s society. The
study uses the netnographic analysis method to conduct the analysis within the framework of the concepts of online social
translation, online collaborative translation, community translation, and user-derived translation content production. Following
the source-target based content analysis carried out within this framework, the study applies a thematic analysis to the answers
obtained from the interview conducted with the founder of the mentioned community. As a result, the rewriting and retranslating
of Marx’s ideas in digital networks based on the analytical philosophy tradition is seen will not only bring a different perspective
to Marx but also contribute to the democratization of the network society. the profiles of the volunteer translators of the Öncül Analitik Felsefe community, their reasons for rewriting
and retranslating Karl Marx’s ideas, their processes, and what the rewriting of Marx’s ideas means in today’s society. The
study uses the netnographic analysis method to conduct the analysis within the framework of the concepts of online social
translation, online collaborative translation, community translation, and user-derived translation content production. Following
the source-target based content analysis carried out within this framework, the study applies a thematic analysis to the answers
obtained from the interview conducted with the founder of the mentioned community. As a result, the rewriting and retranslating
of Marx’s ideas in digital networks based on the analytical philosophy tradition is seen will not only bring a different perspective
to Marx but also contribute to the democratization of the network society.