Kentsel dönüşümde mekansal çevre ve kamusal alanın sürdürülebilirliği Fikirtepe örneği


Yazgan A., Gençer G.

1. Mimarlık ve şehircilik sempozyumu, İstanbul, Türkiye, 28 Şubat - 29 Mart 2019, cilt.1, ss.57

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Cilt numarası: 1
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.57
  • Yıldız Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Kentlerin yeniden planlanmasında önemli bir yer tutan kentsel dönüşüm çalışmaları, sürdürülebilir kentsel mekânlar oluşturmak adına önemli uygulamalardır. Ülkemizde gerçekleştirilen kentsel dönüşüm uygulamalarının, uluslararası literatürde yer alan sürdürülebilirlik bileşenleri ile uyumlu hale getirilmesi gerekmektedir. Bu bileşenlerden olan kentsel sürdürülebilirlik göstergeleri ; kent plancılarının, şehir yöneticilerinin ve kural koyucuların mevcut kentsel tasarımlar, altyapılar, politikalar, atık bertaraf sistemleri, kirlilik ve vatandaşların hizmetlere erişimi gibi sosyo-ekonomik ve çevresel etkileri ölçebilmesini sağlayan araçlardır. Bu doğrultuda Türkiye için belirli sürdürülebilirlik göstergelerinin tanımlanmasının önemli olduğu ortaya çıkmaktadır. Sürdürülebilir kentsel dönüşüm, yalnızca konut alanlarının yenilenmesinden ibaret olarak düşünülmemelidir. Nitelikli sosyal yapı ve kamusal alanların varlığı, fiziksel ve sosyo-ekonomik sorunların çözümünde bir gerekliliktir. Bu nedenle sürdürülebilirlik göstergeleri dönüşüm alanlarında yaşayan popülasyonun yaşam kalitesinde etkili olmaktadır. Bildiride, Türkiye de gerçekleştirilen en kapsamlı kentsel dönüşüm projelerinden olan ve 2005 yılından günümüze kadar olan süreçte planlama, uygulama ve yönetim konularında pek çok sorunla karşı karşıya kalınan Fikirtepe Kentsel Dönüşüm Projesi incelenmiştir. Bu proje özelinde; fiziksel çevre ve kamusal alana yönelik geliştirilen stratejilerin ve bu alanlara yönelik yapılan müdahalelerin, sürdürülebilirlik göstergeleri kapsamında yapılaşma sürecini tamamlamış örnek alanlar üzerinden değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu bağlamda çalışmanın hipotezi olarak belirlenen Fikirtepe deki kentsel dönüşüm uygulamalarına yönelik hazırlanan imar planları ile tanımlanan yapılaşma hakları doğrultusunda ortaya çıkan kentsel çevrenin sürdürülebilir olmadığı varsayımını test etmek için ilgili sürdürülebilirlik göstergelerinden yararlanılmıştır. Bu kapsamda literatürde kentsel dönüşüm alanlarına yönelik geliştirilen sürdürülebilirlik göstergeleri incelenmiş ve bu araştırmalardan hareketle, çalışma alanına ilişkin sürdürülebilirlik göstergeleri ortaya konmuştur.